Özgür siyahilerin ABD'den Afrika'ya yerleşmesi için kurulan Batı Afrika ülkesi Liberya'nın topraklarının yerel halktan Amerikalılara satışını detaylandıran kayıp belge bulundu.

Liberya doğumlu tarihçi C. Patrick Burrowes, yaklaşık 200 yıldır görülmeyen belgeyi ağustosta keşfetti.

Burrowes, o dönem sözleşmeyi elinde bulundurabilecek üç avukatı belirleyerek araştırmalara başladığını söyledi. Üç isim de özgür Afro-Amerikalıların Afrika'ya dönmesi için çalışan Amerikan Kolonizasyon Derneği'nde (American Colonization Society - ACS) görev yapmıştı.

Tarihçi Burrowes, Elias B. Caldwell adlı avukatın dosyalarını incelerken anlaşmanın Şikago Tarih Müzesi'ndeki bir koleksiyonda olduğunu keşfetti.

Anlaşmada Liberya'nın başkenti Monrovia'nın ABD ordusundan Teğmen Robert Stockton ve ACS temsilcisi Eli Ayres tarafından satın alınışının ayrıntıları yer alıyor. 15 Aralık 1821'deki satın alma 300 dolarlık silah ve rom gibi mallar karşılığında yapılmıştı.

Pennsylvania State ve Marshall üniversitelerinde görev yapan Burrowes, uzun süredir görülmediği için belgenin hiç var olmadığına dair spekülasyonların ortaya çıktığını vurguladı.

"Kariyerimin en önemli keşfi" diyen Burrowes, Stockton ve Ayres'in imzasıyla yazısının diğer belgelerle uyuştuğunu ifade etti.

Liberya topraklarının satın alınışına dair tartışmaların sürdüğünü kaydeden Morgan State Üniversitesi'nde görev yapan tarihçi Herbert Brewer da belgenin bu yüzden önemli olduğunun altını çizdi .

Washington Post'un (WP) haberine göre belge, satın alımla ilgili üç efsaneyi çürütmeyi sağlıyor:

1- Toplumları arazi alım satımını yasakladığı için yerel yöneticiler sözleşmeyi reddetti

Habere göre sözleşme arazi satışının resmen onaylandığını gösteriyor. Burrowes ayrıca, 1825 ile 1828 arasında 4 toprak satışı daha yapıldığınına dikkat çekti.

2- Yerel yöneticiler, İngilizce bilmedikleri için sözleşmenin içeriğini anlayamadı

WP, anlaşmada imzası olan isimlerden Batı Afrikalı John Mill'in İngilizcesinin epey iyi olduğunu bildirdi. Zira Mill, İngiltere'de yaklaşık 10 yıl boyunca eğitim görmüştü.

3- Arazi silah zoruyla satın alındı

WP, Teğmen Stockton'ın müzakareler sırasında silahına davrandığı için bu efsanenin inandırıcı durduğunu yazdı. Ancak Burrowes, Stockton'ın, silahını müzakereleri sabote etmeye çalışan kölelik yanlısı iki kişiye karşı çektiğini kaydetti.

Independent Türkçe, Washington Post

Derleyen: Uğurcan Yıldız