Bilim insanları, günümüzden yaklaşık 2 bin 500 yıl önce İtalya Yarımadası'nda gelişen Etrüsk medeniyetinin yıllar boyunca tartışma konusu olan gizemli kökenlerine dair yeni kanıtlar sundu.

İtalya'daki 12 bölgeden toplanan yaklaşık 2 bin yıllık genom verilerine göre bu esrarengiz insanlar, yaygın görüşün aksine, Anadolu'dan göç etmemişti. Ancak Antik Roma döneminde, yakınlarında yaşayan insanlarla önemli bir genetik mirası paylaşmıştı.

Araştırmanın bulgularına göre bu medeniyet, Neolitik Çağ’ın geç dönemlerinde ve Tunç Çağı'nda bu bölgeye bozkırlardan göç eden çobanların soyundan geliyordu.

Etrüsklerle ilgili tartışmalar: Türk mü, Yunan mı?

Atatürk'ün teşvikiyle oluşturulan Türk Tarih Tezi'nde Ertrüsklerin Türk kökenli olduğu öne sürülmüştü. Hatta o dönem bir kamu bankası olan Denizbank tarafından sipariş edilen ve 1938'de denize çıkan bir gemiye Etrüsk adı verilmişti. Adile Ayda'nın "Etrüskler Türk Mü İdi" adlı kitabına göre bu geminin adını bizzat Atatürk koymuştu.

Mesele, 2004'te yapılan bir araştırmayla başka bir boyuta taşınmıştı. Genetikçi Alberto Piazza'nın yürüttüğü araştırmada Toskana, Kuzey İtalya, Güney Balkanlar, Yunanistan'daki Lemnos adası ve İtalya'nın Sicilya ve Sardinya adalarında yaşayanların DNA örnekleri Türkiye'dekilerle karşılaştırılmıştı.

Buradan hareketle genetikçi, Etrüsklerin kıtlık yüzünden İtalya'ya göç etmeden önce bugünkü Türkiye topraklarında yaşadığı sonucuna varmıştı.

Yunan tarihçi Herodot'un savunduğu bir diğer görüş de Etrüsklerin İtalya'ya Anadolu veya Ege'den göç ettiğine dayanıyordu. Ancak bu görüş, söz konusu medeniyetin Yunan kökenli olduğunu savunuyordu.

Öte yandan diğer birçok bilim insanı, bu teorilere ikna olmamıştı. Zira bu uzmanlar, arkeologların bahsi geçen göç güzergahını destekleyen çok az kanıt bulabildiğini söylüyordu.

Genetik araştırmalar, gizemi aydınlatıyor

Almanya'daki Tübingen Üniversitesi'nden antropolog Cosimo Posth liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, kısa süre önce bu gizemi çözmek için DNA kalıntılarını inceledi.

Etruria ve Güney İtalya'da M.Ö. 800'den M.S. 1000 yılına uzanan bir zaman dilimine ait olduğu belirlenen 82 kişinin kalıntılarından genetik örnekler toplandı.

Hakemli bilimsel dergi Science Advances’ta yayımlanan araştırmada bu örnekler, diğer eski ve modern popülasyonlardan elde edilen DNA örnekleriyle karşılaştırıldı.

Bulgular Etrüsklerin, kendileriyle aynı dönemde Roma'da yaşayan Latin halkları gibi komşularıyla benzer bir genetik profili paylaştığını ortaya koydu.

Bilim insanları, diğer Avrupa nüfuslarının çoğunda olduğu gibi, bu genetik profilin büyük kısmının bozkırdan gelen atalara dayandığını ifade etti.

Ancak Etrüskler ve komşuları arasında dilsel ve kültürel açıdan büyük farklılıklar mevcuttu.

Araştırmacılar, bu farklılıkların nereden kaynaklandığı sorusunun henüz cevaplanamadığını söylüyor.

Bu sorunun cevaplanması için ileri araştırmalar yapılması gerektiği vurgulanıyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Eurek Alert, Dünya48

Derleyen: Çağla Üren