Kabil'den çarpıcı bir kaçış gerçekleştiren Afgan gazeteci arafta kaldı

Afgan gazeteci, Richard Hall'a "Havalimanında tam bir kaos vardı" diyor

15 Ağustos 2021'de Kabil'den Katar'a uçan ABD Hava Kuvvetleri'ne ait Reach 871 C-17 Globemaster III uçağının içi. Uçağın pazar günü geç saatlerde 640 kadar Afgan'ı Kabil'den güvenli biçimde tahliye ettiği belirtiliyor (AFP)

Taliban, Kabil'e yayılırken Ramin Rahman havalimanına koştu. 27 yaşındaki Afgan gazeteci, militan grubun hedefi olmaktan korkan binlerce kişiyle aynı şeyi yaptı. Pistte toplandılar ve çıkış yolu beklediler.

Rahman, The Independent'a, "Havalimanında tam bir kaos vardı. Herkes çok çaresizdi, çok korkuyorlardı" dedi.

Her yerde ağlayan kadınları, aileleri için endişelenen erkekleri görebiliyordunuz. Pek çok kişinin yanında çocukları vardı ve onlar için yiyecek bir şey bulamıyorlardı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Taliban, havalimanına yaklaştı. Rahman, çevre duvarlarının ötesinden gelen silah seslerini ve bağırışları duyabiliyordu. Ayrılacaklarını düşündüğü başarısız denemeler yaşadılar ve ıstıraplı bekleyiş sürdü. Rahman, asfaltın üstünde 10 saatten fazla kaldıktan sonra, yüzlerce kişiyle dolu bir uçağa bindi.

Kapıları kilitlediklerinde su yoktu. Nefes almak zordu. En zor an buydu. Herkes gitmeye çok hazırdı, uçak kalkmıyordu ve kimse bir şey söylemiyordu.

Uçak nihayet havalandı ve 4 saatten fazla sürede Katar'a uçtu. Fakat Rahman ve Kabil'den acil uçuşlarla kaçırılan on binlerce Afgan için çile, sondan çok başlangıca yakındı.

Beyaz Saray'a göre ABD, 14 Ağustos'tan bu yana Kabil'den yaklaşık 58 bin 700 kişinin (31 Ağustos itibarıyla bu rakamın 120 bini geçtiği açıklandı -ed.n.) tahliyesini yönetti. Bunların çoğu dünya genelindeki geçici bekleme tesislerinde tutulacak.
 


Çekirdekten yetişme fotoğrafçı Rahman, bir haftadan uzun süredir Katar'daki ABD askeri üssünde bekliyor. Bilgi yetersiz. Almanya'ya giden bir uçağa bineceği söylendi ama uçak henüz gelmedi. Diğer birçokları da vize başvuru sürecinde ama bu süreç de binlerce kişinin neden olduğu yığılmayla karşı karşıya.

Rahman şunları söylüyor:

Burada hayat zor. Ellerinden gelenin en iyisini yapıyorlar ama insanlar zorluklarla yüz yüze. Yemek almak istiyorsanız 4 saat sırada beklemeniz gerekiyor. Bazen yemek alamıyorsunuz çünkü bazıları iki üç kez yemek alıyor.

Hava gerçekten çok sıcak ve havalandırmanın sürekli açık tutulması sebebiyle odaların için gerçekten çok soğuk. Hiçbir şeyi olmayan ve sadece hayatını kurtarmak için uçağa atlayanlar bakımından ideal bir yaşam değil ama mutlular. Ama bizim gibi, eskiden orada bir hayatı olan kişiler için gerçekten zor. Benim için gerçekten zor. Burada olmamam gerekirdi. Buraya düşeceğimi hiç hayal etmemiştim.

Rahman'ın kamptaki zor koşullara dair açıklaması sahadaki yetkililerce de doğrulanıyor. Axios'un haberine göre, sızan bir diplomatik yazışmada El Udeid üssü ABD büyükelçiliği yetkililerince "tam bir cehennem" olarak tarif ediliyor.

Pentagon sözcüsü John Kirby, salı günü yaptığı basın toplantısında muhabirlere, "Yüksek sayıların ve bu sayıların oraya varış hızının körüklediği Katar'daki berbat sıhhi koşulların ne olduğunun herkes kadar farkındayız ve endişe duyuyoruz" dedi.

Sözcü Kirby, şartların şimdi iyileştiğini fakat daha fazla kişinin Kabil'den tahliye edilmesi sebebiyle mültecilerin geçici olarak barınabileceği ilave yerler arandığını da sözlerine ekledi.

ABD, Kabil'den tahliyeleri yönetirken, kurtarılanların hepsi Katar'daki üsse gitmiyor. Birleşik Krallık, Pakistan ve Türkiye gibi ülkelerde sınır ötesi sığınma merkezleri kurmayı planlıyor.

ABD ve müttefikleri, kendi vatandaşlarının yanı sıra, NATO güçleriyle birlikte çalışan ve şu anda Taliban'ın misillemesi riski altında kalan muhtemelen on binlerce Afgan'ı daha tahliye etmek için zamana karşı bir yarış içinde. Bunlar arasında tercümanlar, gazeteciler, askerler ve büyükelçilik güvenlik görevlileri yer alıyor. İnsan hakları savunucusu gruplar, ABD'yle çalışan Afgan vatandaşlarının sayısının 20 bine kadar varabileceğini, bunların 53 bin kişi de aile mensubu olabileceğini ve hepsinin özel göçmen vizesi almaya uygun olduğunu tahmin ediyor.

ABD Başkanı Joe Biden salı günü, tahliyenin 31 Ağustos'a kadar tamamlanacağı taahhüdünde bulunurken, Taliban herhangi bir süre uzatımını reddediyor. ABD'li yetkililerin, bu sürenin bitimi sonrası havalimanındaki değişken güvenlik durumundan endişe duyduğu bildiriliyor.

Beyaz Saray, salı günü G7 liderleriyle görüşen Biden'ın, ABD birliklerinin son çekilme tarihi sonrasında Afganistan'da tutulmasının "ilave risk" olduğunu söylediğini ve bir İslam Devleti uzantısından gelen tehdidi gerekçe gösterdiğini aktardı.

ABD'nin geri çekilmesini ele alma biçimi nedeniyle Biden yönetimi ağır eleştirilerin hedefi oldu. Zaman çizelgesi Biden'ın selefi Donald Trump tarafından uygulamaya konmuş olsa da, ABD'li birçok gazi ve yardım kuruluşu Washington'a aylardır Afganlar için özel vizeler çıkarılması hususunda daha hızlı olunması çağrısında bulunuyordu. Biden yönetiminin yetkilileri, görev süresi boyunca başvuruları geciktirdiği için Trump yönetimini suçluyor.

Yetkililer şimdi, ayrılmak isteyen Afganların tümünün bunu başaramayacağı uyarısında bulunuyor. Rahman'ın ailesi de hâlâ Afganistan'da.

Eşim hariç tüm ailem Afganistan'da. Ebeveynlerim, erkek kardeşlerim, kız kardeşim. Güvenliklerinden ve hayatlarından endişeliyim.

Taliban kontrol noktalarından geçerek havalimanına ulaşamayan ve halen saklanan Afgan tercümanların sayısı bilinmiyor.

ABD güçlerinin 13 yıllık eski tercümanı Muhammed, eşi ve 5 çocuğuyla iki gününü kaçma çabasıyla havalimanında geçirmiş. Eski tercüman, The Independent'ın gerçekleştirdiği söyleşide, durumu "utanç" diye nitelendirdi.
 

As Sayliyah (reuters).jpg
20 Ağustos 2021'de Katar'daki As Sayliyah üssünde Afganistan'dan tahliye edilen Özel Göçmenler işlemlerinin yapıldığı binada yürürken (Reuters)


Muhammed, ABD ordusuyla "yüzlerce ve yüzlerce görev" yürüttüğünü, karşılığında (Amerikalılar) çıkarken geride mahsur bırakıldıklarını söyledi.

Rahman geçen haftayı ailesinin kaderini ve kendi geleceğini düşünerek geçirdi.

Gerçekten üzgün ve hayal kırıklığına uğramış hissediyorum. ABD askerlerini Afganistan'dan çektiğinde bunun olacağını biliyordum ama bu kadar çabuk beklemiyordum.

Ne diyebilirim ki? Orası benim vatanım, olanlar için halkım adına gerçekten üzgünüm.

Rahman henüz plan yapacak şansı bulamadı ama mesleğini sürdürmek isteyip istemediğini bilmiyor.

Benim için ideal senaryo, birinin gelip beni Almanya'ya veya başka bir yere götürmesi. Önce beni buradan çıkarın. Her zaman hayal ettiğim hayat, profesyonel bir fotoğrafçı olmaktı.

Dürüst olmak gerekirse bundan sonra ne olacağını bilmiyorum çünkü şu an bu üsteyim ve bize hiçbir şey söylemiyorlar. Sadece bekliyorum.



https://www.independent.co.uk/asia/southeast-asia

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU