“Koronavirüsü tedavi etme mücadelesinde akciğer savaş alanıdır."
Uzmanlar, Kovid-19’un akciğerlere nasıl saldırdığını anlamaya çalışsa da birçok hastanın hava keseleri iltihapla ve sıvıyla dolar, bu da vücudun oksijen alma ve karbon dioksiti giderme yeteneğini engeller (zayıflatır).
Proning (yüzüstü) pozisyonu (secde pozisyonu) diyaframın alçalmasına, düşmesine izin verir, çünkü karın organları yerçekimi ile düşüyor, bu da akciğerlerin daha fazla genişlemesini sağlıyor ve böylece akciğerlerin arka kısmına doğal olarak daha fazla temiz ve taze hava girmesine izin veriyor. Ciğerlerin daha fazla genişlemesi ve açılması ile daha fazla temiz ve taze hava ciğerlere nüfus etmektedir.
4-4-4-4 derin nefes alma tekniği uygulaması her gün 5 defa 5 dakika süre akciğere daha fazla oksijen girmesini sağlar.
4-4-4-4 derin nefes alma tekniği detayı aşağıda verilmiştir.
Sağlıklı kalmak için pandemi döneminde, proning pozisyonunda, 4-4-4-4 derin (temiz ve taze hava) nefes alma tekniğinin yapılması tavsiye edilir.
Lütfen her gün temiz ve taze hava ortamında yüzüstü yatın ve 5 dakika derinden hava alın ve verin.
Unutmayalım ki tekniğine uygun alınan temiz hava şifadır. Kirli hava hasta eder.
Havası temiz ve taze ortamda 4-4-4-4 nefes alma-verme tekniği: yüzüstü yere yatınız:
Burnunuzdan 4 saniye derin nefes alın.
4 saniye aldığınız nefesi tutun.
Ağzınızdan 4 saniyede derin nefesi verin.
4 saniye bekleyin.
5 dakika süreyle bu işlemi tekrar edin.
Her gün 5 defa 5 dakika süre ile bu işlemi tekrar edin ve akciğere daha fazla temiz hava girmesini sağlayın.
Günde 5 defa 5 dakika süreyle uygularsanız faydasını görürsünüz.
Yüzüstü pozisyonda yattıktan ve 4-4-4-4 nefes alma ve verme tekniğini uyguladıktan beş dakika sonra, oksijen satürasyonu seviyeleri yüzde 94'e yükseldiği tespit edilmiştir.
Doktorlar, koronvirüs hastalarına nefes alma problemlerinde yardımcı olmak için proning (yüzüstü) denilen bir tekniği önemsiyor: sırt üstü değil yüzüstü yatılmasını. Yüzüstü yatma, akciğerlerin ve göğüslerin üzerindeki baskıyı azaltır diyorlar.
Yüzüstü yatarak derinden nefes alıp verme pozisyonu hastaların daha kolay nefes almasını sağlar ve birçok hastada hastalığın ilerlemesini engeller.
Bronx'taki Lincoln Hastanesinde Dr.Nicholas Caputo, yüzde 69 ile 85 arasında düşük oksijen seviyelerinde gelen 50 hastayı takip etti (normali 95). Beş dakikalık proning uygulaması sonrasında oksijen seviyesi ortalama yüzde 94'e yükseldiği tespit edilmiştir.
Long Island Jewish'teki hastalar, yüzüstü yatırıldığında, kandaki oksijen ölçüsü olan oksijen satürasyon oranı yüzde 85'ten yüzde 98'e çıktığı tespit edilmiştir.
Evde veya işyerinde her gün 5 defa havası temiz ve taze bir odada yüzüstü yere yatın ve 4-4-4-4 tekniğini uygulayın. Faydası, akciğerinize daha fazla temiz ve taze hava girmesi sağlamak ve akciğeri daha aktif çalıştırmaktır. Bunu sağlıklı insanların da her gün yapması tavsiye edilir.
Zorunluluk icatların anasıdır. Prone ventilasyon veya proning, 1990'ların sonlarından beri varlığını sürdürüyor, ancak son zamanlarda koronavirüs pandemisi nedeniyle ön plana çıkmıştır. Tarihsel olarak, prone havalandırma kullanılmıştır.
Scripps Araştırma Çeviri Enstitüsü müdürü Eric Topol, akciğerlerin yakalayabileceği oksijen miktarını iyileştirmek için "pronasyonun etkileri genellikle olağanüstüdür" diyor.
Doktorlara göre, proning adı verilen eski bir tekniğin akciğerlere daha fazla havanın (oksijenin) nüfus etmesini ve akciğerin farklı farklı kısımlarının kullanımının artmasını sağlamak için bir hastanın yüzüstü şekilde yerleştirilmesini içeriyor.
Hastalar, birkaç saat yüzüstü yatırılarak akciğerlerinde toplanmış ve nefes almalarını engelleyen sıvıların akması sağlanıyor.
Akciğerlerin sırta doğru olan kısmının daha ağır olduğunu, sırtüstü yatan hastaların ağırlığının sırta yüklenmesiyle yeterli oksijen almakta güçlük çekiyorlar.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) mart ayında, akut solunum yetersizliği olan yetişkin koronavirüs hastalarının, günde 12 ila 16 saat boyunca yüzüstü yatırılması tavsiyesinde bulunmuştur.
WHO, bu tekniğin çocuklar için de düşünülebileceğini, ancak bunun özel eğitimli uzmanlar tarafından güvenli bir şekilde uygulanması gerektiğini belirtmişlerdir.
American Thoracic Society tarafından yapılan bir araştırmada, şubat ayında Çin'in Vuhan bölgesindeki bir hastanede Covid-19 bağlantılı solunum yetersizliği için tedavi gören 12 ağır hasta incelenmiş ve yüzüstü yatırılmayan hastaların akciğer genişleme kapasitesinin, yüzükoyun yatırılan hastalara kıyasla çok daha zayıf olduğu tespit edilmiştir.
Johns Hopkins Hastanesi, koronavirüs hastalarının sayısının artması üzerine, hastaları yüzüstü yatıracak özel bir ekip oluşturdu. Böylece yoğun bakımda görev alan diğer sağlık çalışanları ihtiyaç olduğunda bu ekibi çağırıyor.
Hastayı yüzüstü yatırmanın faydaları ilk olarak 1970'lerde tespit edilmiştir. Ancak bu teknik 1986'da dünya çapında hastanelerde yaygın kullanılmaya başlanmıştır. Tekniği inceleyen ve hastalarda başarıyla uygulayan ilk doktor Luciano Gattinoni olmuştur. Solunum yolları hastalıkları nedeniyle nefes almakta güçlük çeken insanlarda bu eski tekniğin işe yaradığı görülüyor.
Bugün Milano Devlet Üniversitesi'nde fahri profesör anestezi ve resüsitasyon uzmanı olan Gattinoni, yüzüstü yatırmanın başlangıçta "birçok itirazla karşılaştığını" belirterek bunu tıp dünyasının "oldukça muhafazakar" karakterine bağlıyor.
Artık bu tekniğin yaygın kullanıldığını söyleyen Prof. Gattinoni, "Hastalar yüzüstü yatarken akciğerlerindeki (fiziksel) güç dağılımı daha eşit oluyor" diyor ve bunu şöyle açıklıyor: "solunum cihazının (ventilatör) mekanik enerjisine maruz kalan bir akciğer düşünün: aslında akciğerlere sürekli yumruk atılıyor gibidir. Bu güç dağılımı ne kadar eşit ise o kadar az zarar verecektir."
Bu tekniğin yararları ile ilgili başka araştırmalar 21. yüzyıl başlarında yayımlandı. "2000 yılında Fransa'da yapılan bir araştırmada, yüzüstü yatan hastaların oksijen düzeyinin yanı sıra hayatta kalma şansını da arttığı görüldü." Nihayetinde bu teknik, henüz tedavisi olmayan ve şimdiye dek on binlerce insanın hayatına mal olan bir pandemide kullanılıyor.
Proning, akciğerin fonksiyonel kalıntı kapasiteyi artıran, salgı temizliğini iyileştiren ve oksijenasyonun iyileştirilmesine yol açan, köklü bir bilimsel stratejidir.
Yüzüstü yatma metodu, dünyanın dört bir yanındaki acil servislerde sessizce uygulanmaktadır. Bu metot daha basit ve doğal bir akciğer kapasitesini iyileştirir ve farklı kısımlarının kullanımını artmasını sağlar.
Yapılan bir bilimsel çalışmada “proning konumlandırma, kovid-19 ile ilişkili solunum hastalığından muzdarip hastaların oksijenlenmesinde bir iyileşme gösterdi. Hastaların yüzde 30'undan azında entübasyon ihtiyacı görüldü. Bu nedenle, Kovid-19 ile ilişkili akut solunum sıkıntısı sendromundan (ARDS) muzdarip hastalarda erken ve sık sık pronasyon öneriyoruz, ancak herhangi bir kesin sonuç çıkarılmadan önce randomize kontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır”.
Diğer bir bilimsel çalışmada “proning konumlandırma, özellikle sınırlı sağlık hizmeti altyapısına sahip düşük ve orta gelirli ülkelerde düşük maliyetli, daha az kaynak kullanımı ve uygulaması kolay bir stratejidir.”
“Erken yüzüstü pozisyonlandırma hafif kovid-19 hastalarının tedavisi erken hipoksiyi (oksijen yetmezliği) düzeltebilir ve klinik sonuçlar üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir. Prosedür basit ve güvenlidir, maliyetleri veya sağlık personelinin iş yükünü artırmaz.”
Yüzüstü 4-4-4-4 nefes alma ve verme tekniği daha fazla taze ve temiz havanın akciğere girmesi sağlanır ve akciğeri daha aktif çalıştırır. Kovid-19 virüslü hastalar, yüzüstü pozisyonda yattığında ve temiz/taze hava almaya başladığında, kan yerçekimi nedeniyle doğal olarak yeniden dağıtılır ve akciğerin iyi durumda olan kısımlarına ulaşmasına izin verir. Vücut daha sonra kanın taşıdığı oksijeni işleyebilir.
Pandemi sürecinde dinlenmek ya da uyumak için uzandığınızda yüzüstü yatılması ve sırtüstü yatılmaması tavsiye edilmektedir. Çünkü virüs en çok akciğerin arka alt loblarını yani sırtımızdaki lobları etkiliyor.
Akciğer kapandığı zaman virüs daha hızlı çoğalıyor, zatürreye neden oluyor ya da mevcut zatürreyi ağırlaştırabiliyor.
Bu bir derleme çalışmasıdır.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
