Türkiye’de ilk Kovid-19 aşısının yapıldığı 14 Ocak’tan bu yana geçen 90 günde (13 Nisan itibarıyla) toplam 19 milyon 129 bin 711 kişiye aşı yapıldı. Bunlardan 11 milyon 441 bin 596’sı tek doz olurken, ikinci doz aşı olanların sayısı 7 milyon 688 bin 115’e ulaştı. Başka bir ifade ile günlük aşılama dozu ortalama 212 bin 552 oldu.

DÜNYA’nın TÜİK verilerinden yaptığı hesaplamalara göre bu günlük ortalama ile nüfusun tamamının aşılanması 364 günü, yani tam 1 yılı buluyor.

Mevcut nüfus verilerine göre aşı aralığında olmayan 6 milyon 121 bin 7017 kişi (0-4 yaş) dışarda bırakıldığında, toplam aşılanması gereken nüfus 77 milyon 492 bin 655 kişi olarak ulaşıyor. Bunlardan 7 milyon 688 bini 2 doz aşı olmuş durumda. İkinci doz aşı olmayı bekleyenlerin sayısı 3 milyon 753 bin 481 kişi.

İki doz aşısını olan 7 milyon 688 bin kişinin, aşı aralığında olan 77 milyon 492 binden düşülmesiyle bundan sonra aşı yaptırması gereken kişi sayısı 69 milyon 804 bin 540 olarak hesaplanıyor.

Mevcut ortalamayla bunların tamamının (69 milyon kişinin) aşılanması için ise 328 güne ihtiyaç var.

İlk aşıların etkisi 2 ay sonra bitiyor

Kovid-19’un kendiliğinden yavaşlamaması halinde, bilim insanlarının açıklamalarına göre aşılanabilir nüfusun her 6 ayda bir aşılanmasına ihtiyaç var. Başka bir ifade ile aşı ile vücutta oluşan antikor, ortalama 6 ay içinde bitiyor ve kişinin yeniden aşı olması gerekiyor.

Aşılamanın başladığı ocak ayında aşı olan 80 yaş ve üzerindeki vatandaşların, haziran ayı ortalarından itibaren yeniden aşılanmaları gerekiyor.

Ancak Türkiye’de mevcut aşılama hızıyla, öngörülen bilimsel sürede nüfusun tamamının aşılanması çok mümkün görünmüyor. Nüfusun tamamının kayıpsız aşılanabilmesi için ülkemizde günlük ortalama aşı sayısının 430 bin civarında olması gerekiyor.

Toplumsal bağışıklık çok zor

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 12 Nisan Pazartesi günkü Bilim Kurulu toplantısından sonra yaptığı açıklamaya göre Türkiye’ye şu ana kadar 26 milyon Sinovac aşısı gelirken, gelen BioNTech aşısının miktarı ise 4.5 milyon civarında.

Toplam 30 milyon 500 bin doz aşının 19 milyon 129 bin 711’i kullanıldı. Kalan 11 milyon 370 bin aşı ise bugünkü ortalamalara göre 53 gün içinde yapılabilecek. Eldeki tüm aşılar tamamlandığında 15 milyon 250 bin kişi aşı yaptırmış olacak. Hesaplamalara göre haziran ayının ikinci haftasında, Türkiye’de ancak 55-59 yaş grubuna sıra gelmiş olacak. Bu tarihlerde de ilk aşı olanların yeniden aşı olmaları gereken süreç başlıyor.

Dolayısıyla mevcut aşılama hızı ve aşı üreticisi ülkelerin taahhütlerine göre, Türkiye’de toplumsal bağışıklığın (yüzde 70 aşılanma) kazanılması çok mümkün görünmüyor.

“Bu tedbirlerle virüsün önünü almak mümkün değil”

Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Yöneticisi Prof. Dr. Sarp Üner, vaka tablosuna rağmen açıklanan kısmi kapanma kararlarının etkisinin 15 gün sonra görüleceğini ifade etti.

“Bunlar son derece yetersiz önlemler, olsa olsa sayıları bir derece azaltabilir ama sonrasında bu salgının önünü almak mümkün değil” diyen Üner, bir an önce tam kapanma ve en az 50 milyon insanın aşılanması için net adımlar atılması gerektiğinin altını çizdi.

Aşılama bu hızda giderse bir yıllık süreye ihtiyaç olduğunu söyleyen Üner şöyle konuştu:

“Bir yıl toplum bağışıklığı için çok fazla. Sayın Bakan’ın açıkladığı hak ettiği halde aşılanmayan kesimi de dikkate almak lazım. Neden aşılanmıyorlar? Ya randevu sistemine erişemiyorlar ya da yanlış bilgilendiriliyorlar. Her ikisi de acilen düzeltilmeli”

Acilen aşı seferberliği ilan edilmek zorunda

Yeni açıklanan kısmi kapanma kararlarını “Zaman kazanma” olarak nitelendiren İSTAHED Başkanı Dr. Kutbettin Demir, “Ölümlerin azalması için bize 28 günlük tam kapanma yeterliydi. Bu süreçte de aşılamayı artırarak yazı daha sağlıklı geçirebilirdik” dedi. Aile hekimliklerinde günlük 1 milyon doz aşı potansiyeli olduğunu vurgulayan Demir, “Türkiye acilen aşı seferberliği başlatmalı” diye konuştu.

Aşıda neden rahat davranılıyor?

Dr. Kutbettin Demir, Türkiye’nin Kovid-19 aşısında sıradan bir zaman dilimindeymiş gibi hareket ettiği eleştirisini de getirerek, “Madem elimizde 30 milyon doz aşı var neden hala aşılama birimlerimiz tam kapasite çalışmıyor?” ifadesini kullandı.

Demir, aile sağlığı merkezleri olarak günlük 1 milyon doz aşılama kapasitesine sahip olduklarını ancak hala 200 bin dozlarda aşılama yapıldığını söyledi.

Aşıyı çöpten yedek liste kurtarır

Aile sağlığı merkezlerinde yeterli teknolojik depolama imkanı olmadığı için sadece Sinovac aşısı yapıldığını, BioNTech aşısı uygulanmadığını da hatırlatan Dr. Kutbettin Demir, çöpe giden BioNtech aşılarının plansızlıkla ilgili olduğunu öne sürdü.

Demir’in önerisi ise şu oldu:

“BioNTech aşıları 6 dozluk paketlerde geliyor. Randevu alındığında paketin tamamı buzluktan çıkarılıyor. Bu randevunun üçü gelmezse yeniden dondurulamıyor ve çöpe gidiyor. Böyle bir lüksümüz yok. Sırada bekleyen birçok insan var. Bunun çözümü yedek liste oluşturulması. Gelmeyen olursa o kişilere aşının uygulanması”

 

Dünya