Son yıllarda dünya genelinde birçok hükümet, çoğu zaman kamuoyunun karşı çıkmasına karşın gözetim teknolojilerinin kullanımını normalleştirmeye çalışıyordu.

Ancak Kovid-19 pandemisi, hükümetlerin bu tür araçları kamu güvenliği ve halk sağlığı adı altında dayatmasına imkan tanıdı.

Dünya pandemi sonrasında aynı kalmayacak. Gözetim teknolojilerinin normalleşmesi, yurttaşların paniğini istismar ederek onlarca yıldır hızlandı. İnsanları halk sağlığını korumanın mahremiyet hakkından üstün olduğuna (hatta bu haktan vazgeçilebilir bir lüks olarak bahsederek) ikna eden hükümetlerin pandemiyle mücadele bağlamında kabul edilen mevzuatı pandemi bittikten sonra geri çekmesi son derece düşük bir ihtimal.

Gözetim teknolojisi sanayisinin her gün hızla gelişmesi karşı koymamızı zorlaştırıyor. Filistinliler olarak söz konusu rahatsız edici gelişmelere dair eşsiz bir kavrayışa sahibiz. Geçen 10 yıl içinde İsrailli yetkililer ve özel şirketler ürettikleri ve sonrasında uluslararası satışa sundukları gözetim teknolojilerini bizim üzerimizde denemeyi sürdürdü.

Bu araçlar yurttaşları bastırmanın yanı sıra insan hakları savunucularını, gazetecileri ve siyasi muhalifleri izlemek ve bezdirmek için kullanılıyor. Bu sadece mahremiyet hakkının ihlaliyle değil aynı zamanda konuşma ve ifade özgürlüğü hakkının ihlaliyle de alakalı bir durum.

Müşterilerine cihazları uzaktan kötüye kullanım ve izleme imkanı sunan cep telefonu gözetim çözümü Pegasus casus yazılımın sahibi NSO Grubu bu tür ihracatlara örnek teşkil ediyor. İsrailli şirket, gözetim teknolojisini dünya genelindeki hükümetlere satmasıyla tanınıyor. Ürünleri Fas, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Meksika gibi yerlerde aktivistlere ve gazetecilere yönelik gözetim tacizleriyle sıklıkla ilişkilendiriliyor.

Öte yandan silah şirketleri de pandemiyle mücadele kisvesi altında gözetim teknolojileri geliştiriyor ve bunları ihraç ediyor. Silahları Gazze halkı üzerinde "savaşta test edilen" füze üreticisi Rafael, şimdi (alt kuruluşu Opgal aracılığıyla) kamuya açık alanlarda ateşi olanları tespit etmek için yetkililere termal görüntüleme kameraları da satıyor. Şirketin blog sayfasına göre bu son derece yüksek hassasiyete sahip kameralar füzelerde kullanılanlarla aynı.

Pandemi koşulları bazılarının bu tür gözetim teknolojilerine karşı muhalefetini hafifletmiş olsa da, diğer birçok sivil toplum grubu ve aktivist söz konusu tehlikelere karşı farkındalık yaratmak için kampanyalar yürütüyor.

Organizasyonuna dahil olmaktan onur duyduğum bu tarz bir (çevrimiçi) aktivist toplantısı bu ay sonunda gerçekleştirilecek. Üç bin civarı kayıtlı katılımcı ve dünya genelinde 80'den fazla konuşmacıya sahip Filistin Dijital Aktivizm Forumu (PDAF) Ortadoğu'da bu tür etkinliklerin en büyükleri arasında yer alıyor.
 

Söz konusu sanal buluşma Küresel Güney'in farklı ülkelerinden kişilerin özellikle iletişim ve koordinasyon kurmasına izin vermesi bakımından önem arz ediyor.

Çeşitli rejimlerin kontrol ve sansür çabaları birçoğumuzu etkilerken, çabalarımızı birleştirebilir ve bunun gerçekleşmesi, gözetim teknolojilerinin yayılımının durdurulması ve bunların tehlikelerine karşı insanları daha bilinçli kılmak için savunuculuğumuzu koordine edebiliriz.

Bu kamu güvenliğine karşı olma meselesi değil, daha çok güvenlikleştirme, militarizasyon ve hükümet kontrolü içeren yola karşı bir muhalefettir. Biz Filistinliler bu tür teknolojilerin sonuçlarını çok iyi biliyoruz. Bizim için İsrailli otoritelerin ve şirketlerin işgalden kazanç sağladığını görmek ürkütücü.

Bu yüzden bu gibi teknolojilerin tehlikelerinden bahsediyor ve dünya genelinde kendi hükümetlerinin gözetimi ve anti-demokratik kontrolleri artırmasına direnenlerle dayanışmamızı genişletiyoruz.

Baskıcı rejimler askeri gözetim teknolojilerini "kamu yararına" veya kimi zaman pandemi gibi olgularla mücadele adına ne kadar aklamaya çalışırsa çalışsın, söz konusu teknolojiler temelde ve özünde güvenlikleştirme ve baskı araçlarıdır, bunlarla böyle yüzleşilmelidir.

Mona Shtaya Arap dünyasında çalışan bir dijital hak savunucusudur. Halihazırda Arap Sosyal Medya Gelişim Merkezi 7amleh'te yerel savunuculuk müdürlüğü görevini icra etmektedir.

Mona Shtaya'nın makalesinin tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: Pandemi hükümet gözetimini normalleştirmek için kullanılıyor - Filistinliler bunun ne kadar tehlikeli olduğunu çoktan biliyor 

https://www.independent.co.uk/independentpremium/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik