İsrail önümüzdeki hafta iki yıl içinde dördüncü kez sandık başına gidiyor. Bu defa düzenlenecek seçimi diğerlerinden ayıran en önemli fark, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun müttefiki olan eski ABD Başkanı Donald Trump'ın yokluğu.

Artık Beyaz Saray'da, üst üste 12 yıldır iktidarda olan Netanyahu için Trump döneminden alışkın olduğundan farklı bir siyasi gerçekliği temsil eden yeni Başkan Joe Biden var.

Peki, Washington'daki yönetim değişikliğinin gölgesinde Netanyahu'nun siyasi geleceği ve seçim sonuçları nasıl olacak?

Netanyahu ve Trump

Netanyahu, Trump'a olan yakınlığıyla her zaman övünmüş ve onunla olan ilişkisini seçmen desteğini güçlendirmek için kullanmıştı. Nitekim ikisinin resimleri seçimler için propaganda afişleri olarak kullanıldı.

Trump'ın Cumhuriyetçi tabanı, İsrail'i kesin bir şekilde destekliyordu. Ayrıca Trump sağcı dostu Netanyahu'nun bir dizi isteğini de yerine getirdi.

Trump, görev süresi boyunca doğu kısmı İsrail tarafından işgal edilen Kudüs şehrini İsrail'in başkenti olarak tanıdı. İşgal altındaki Batı Şeria' daki yerleşimlerin genişletilmesini onayladı. Aynı zamanda İsrail ile Arap ülkeleri arasında barış anlaşmaları ilan ederek arabuluculuk yaptı.

İsrail Açık Öğretim Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Tamar Herman, Başbakan Netanyahu'nun daha önce destekçilerine, "Bakın, ne zaman istersem Beyaz Saray kapısını çalarım ve benim için açılır" dediğini, şimdi ise ABD yönetiminin bu kampanyadaki varlığının asgari düzeyde olduğunu belirtti.

Herman, son üç oylamaya kıyasla mevcut seçim kampanyasında ABD yönetiminin varlığının çok az olduğuna dikkat çekti.

Aslında Netanyahu ile Biden arasındaki ilişki yeni değil, on yıllardır devam ediyor. Ancak bazı siyasi konularda, özellikle İsrail'in en büyük düşmanı olan İran mesleesindeki farklılıklar nedeniyle ilişkilere gölge düştü.

Netenyahu ve Biden

Biden, Netanyahu'nun reddettiği, Trump'ın feshettiği, 2015 yılında İran ve büyük güçler arasında imzalanan nükleer anlaşmaya geri dönmeye yönelik girişimlerde bulundu.

Biden'ın Batı Şeria'daki İsrail yerleşimlerinin yayılmacı sürecine yönelik eleştirisini yenilemesi bekleniyor.

Maryland Üniversitesi'nde ABD'nin dış politikası konusunda uzman olan Shibley Telhami, yeni yönetimin ve demokratik elitlerin Netanyahu'yu sevmediğini düşünüyor. Telhami, "Şimdi onlar için sorun , pratik alternatiflerin neredeyse eşit derecede kötü olması" dedi.

Önümüzdeki hafta düzenlenecek İsrail ön seçimlerinde nasıl bir tabloyla karşılaşılacağı bilinmiyor. Ancak kamuoyu yoklamaları sağ partilerin parlamentodaki sandalyelerin çoğunu kazanacağını gösteriyor.

Söz konusu temsilciler arasında Biden tarafından desteklenen Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkanlar da var.

Görünen o ki ABD Başkanı, Netanyahu'nun Likud partisinden sonra ikinci sırada yer alması beklenen Yair Lapid liderliğindeki Gelecek Var partisi ile ideolojik bir ittifaka doğru ilerliyor.

Demokratik siyasi danışman Mark Mellman, Biden'ın seküler merkezci aday Lapid ile aynı değerleri paylaştığını belirtti. Mellman'a göre Biden'ın iki devletli çözümünü de destekliyor.

Netanyahu'nun rakipleri arasındaki ideolojik ayrışma

İsrail yanlısı Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nden David Makovsky, Biden dengeyi Netanyahu karşıtı bir aday lehine çevirme arzusuna sahip olsa bile seçtiği herhangi birinin parçalanmış İsrail siyasi sahnesinde bocalayabileceğini düşünüyor.

Makovsky "Netanyahu'yudan kurtulmak istediklerini kabul ediyorlar. Ancak bu onları ancak bir ay götürür. Peki, bundan sonra ne üzerinde anlaşacaklar?" diye sordu. Makovsky, burdan hareketle başbakan karşıtı adaylar bloğu içindeki ideolojik ayrışmaya dikkat çekti.

Makovsky, Biden yönetiminin dikkatinin tamamen başka bir yerde olduğunu düşünüyor. ABD yönetiminin koronavirüs salgınının patlak vermesiyle 500 bin Amerikalının ölümü ve virüsün neden olduğu diğer ekonomik etkiler gibi birçok sorunu var.

Biden'ın yeni yerleşimlere karşı çıkması, ABD Büyükelçiliği'ni Tel Aviv'e geri taşıma niyetinde olduğu anlamına gelmiyor. Aksine Biden yönetimi, İsrail'in ABD'nin arabuluculuğuyla BAE, Bahreyn, Fas ve Sudan'la imzaladığı barış anlaşmalarını destekliyor.

Washington'ın Batı Şeria ve Gazze'deki olası İsrail savaş suçlarına ilişkin Uluslararası Ceza Mahkemesi soruşturmasına yönelik eleştirisi de İsrail siyasi yelpazesinde memnuniyetle karşılandı.

Biden'ın öncelikleri

ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi Dan Shapiro, "ABD, seçimleri kazananla birlikte çalışacak" dedi. AFP'ye verdiği röportajda "Ancak Başkan Biden'ın şu an önceliği Ortadoğu değil" değerlendirmesinde bulundu.

Shapiro'nun tahminine göre Biden, kapsamlı bir barış anlaşması hedeflemek yerine yardımları geri getirerek ve diplomatik misyonları yenileyerek Filistinliler için günlük yaşamı iyileştirmeye odaklanacak.

Biden ülkenin ileri gelenlerinden Filistin davasını savunması için artan çağrılarla karşı karşıya.

Geçen hafta Vermont eyaletinden ABD Senatörü Bernie Sanders ve dört Demokrat senatör, Dışişleri Bakanı Antony Blinken'den Filistinlilerin koronavirüs  aşılarını tedarik etmelerine yardım etmesi için İsrail'e baskı yapmasını istediler.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Esma Gül Kar

Independent Arabia