Hollanda'da bir pırasa tarlasında bitkilerin daha iyi yetişmesi için LED ışıklar kullanılıyor. Gece olunca açılan ışıklar sayesinde tarla nefes kesen bir görünüme de kavuşuyor.

Grow adlı proje, sanatçı ve tasarımcı Daan Roosegaarde'la bitki biyologlarının iki yıllık çalışmasının sonucu. Projeyle 20 bin metrekarelik tarlada güneş ışığı taklit ediliyor ve bitkilerin daha iyi yetişmesini sağlayan "ışık tarifi" sunuluyor.

Bu ışık tarifi mavi ve kırmızı ışığın ultraviyole (UV) radyasyonuyla kombinasyonundan oluşuyor. Tarlada güneş enerjisiyle çalışan 4 ünite, sebzelere özel bir spektrum yayıyor.

Kırmızı ve mavi ışık, halihazırda seralarda ve dikey tarım faaliyetlerinde bitkilerin gelişimini iyileştirmek ve verimi en üst düzeye çıkarmak için kullanılıyor. Ancak Leystad şehrindeki tarlada bitkiler dışarıda yetişiyor.

Projede yer alan bitki foto biyoloğu Jason Wargent, tohumlara ya da fidelere belirli UV türlerinin kombinasyonlarının verildiğini, bu sayede bitkilerin kendilerini haşerelere ve hastalıklara karşı koruma kabiliyetlerinin geliştiğini söyledi. Uzun vadede bitkilerin üretkenliğini artırmayı sağlayacak iç mekanizmaların tetiklenebildiğini belirti ve ekledi:

Işık bilgilendirici bir ipucu görevi görüyor. UV bitkinin içinde hedeflediği biyoloji açısından çok spesifik. Dolayısıyla diğer ışıkların tetiklemeyeceği şeyleri harekete geçiriyor. Bu gizli ve görünmez ama çok güçlü bir işlem.

Böcek ilaçlarıyla gübre kullanımı, su ve toprakta kirliliğe neden olabiliyor. Bu yüzden Wargent, ışık tarifinin, "tarımda bir sonraki büyük devrim" olabileceğini düşünüyor:

Artık çiftçilerin verimi artırmak için çeşitli araçlara ihtiyacı var. Bu temiz alternatif maliyetli, geliştirilmesi zaman alan ve çevreyi kirletebilen kimyasallara ihtiyacı azaltabilir. Programlanabilir ışık tarifiyle, bitkilerin çiçek açma ve büyüme kabiliyetinin kilidini bir bedel olmadan açıyoruz.

"Işık benim dilimdir. Işık dekorasyon değil, iletişimdir. Harekete geçirebilir ve bitkiler buna karşı çok hassastır" diyen Roosegaarde ise Kovid-19 önlemleri hafifletildikten sonra 40 ülkeye tur düzenleyip teknolojiyi tanıtmayı planlıyor:

Çin'deki pirinç tarlalarından ABD'deki buğday tarlalarına kadar, her yerel gıda üretimine uygun ışık tarifi oluşturabiliriz…

Roosegaarde'ın stüdyosu, halka açık alanda koronavirüsü temizlemeyi amaçlayan Urban Sun adlı bir proje üzerinde de çalışıyor. Projede 222 nanometre dalgaboyu olan ultraviyole ışığıyla belli bir bölgenin virüsten arındırılması planlanıyor.

(studioroosegaarde.net)

Sanatçı söz konusu girişimin festivallerde ve diğer etkinliklerde kullanılabileceğini düşünüyor. Öte yandan stüdyo, Urban Sun'ın sadece geceleri kullanabileceğini bildirdi.

Independent Türkçe, The Guardian, My Modern Met, DutchNews.nl

Derleyen: Uğurcan Yıldız