ABD yönetimi, 2015'teki nükleer anlaşma koşullarına dönmesi durumunda İran'la yeniden masaya oturmaya hazırlanıyor.

20 Ocak'ta göreve gelen Joe Biden yönetimi, İran'la nükleer anlaşmaya yeniden dönülmesi konusunda somut adımlarını atmaya başladı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın "İran'ın nükleer anlaşma (JCPOA) kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi halinde ABD'nin aynısını yapacağı ve İran ile görüşmelere başlamaya hazır olduğunu" açıklamasının ardından Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price konuyla ilgili yeni bir açıklama yaptı.

Price, açıklamasında, "ABD, İran'ın nükleer programıyla ilgili atılacak diplomatik adımları müzakere etmek amacıyla P5+1 ülkeleri ile İran'ın yer alacağı bir toplantıya ilişkin Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisinden gelecek daveti kabul edecektir" ifadesini kullandı.

Telekonferansla basın mensuplarına Blinken'ın dünkü açıklamalarını değerlendiren ve adları açıklanmayan iki Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ise, söz konusu davetin henüz gelmediğini, ancak yakın zamanda gelmesini beklediklerini kaydetti.

Yetkililerden biri, "İlk adım olarak AB tarafından organize edilecek toplantıya katılmaya hazır olduğumuzu belirtiyoruz. Ancak ondan sonrası İran'a kalmış, İran kendi tercihini yapacaktır" değerlendirmesini yaptı.

Aynı yetkili, ABD'nin sırf anlaşmaya dönmüş olmak için "taviz vermeyeceğini", İran'ın orijinal JCPOA anlaşma koşullarına tamamen dönmesi halinde nükleer anlaşmayla ilgili iki ülkenin de ortak bir noktada buluşabileceğini belirtti.

Blinken ile 3 AB dışişleri bakanından ortak açıklama

Dün ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Dominic Raab ve Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ile İran konusunda bir videokonferans gerçekleştirmişti.

Toplantının ardından yapılan ortak yazılı açıklamada, İran'ın JCPOA kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi gerektiği vurgulanmıştı.

Açıklamada, "Bakan Blinken, ABD Başkanı Joe Biden'ın dediği gibi İran'ın JCPOA kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi halinde ABD'nin aynısını yapacağı ve İran ile görüşmelere başlamaya hazır olduğunu hatırlattı." ifadesi kullanılmıştı.

ABD Başkanı Biden, göreve geldikten sonraki açıklamalarında İran'la nükleer anlaşmaya dönebileceklerinin sinyallerini vermişti.

8 Mayıs 2018'de dönemin ABD Başkanı Donald Trump, 2015'te imzalanan İran'la nükleer anlaşmadan ayrıldıklarını açıklamıştı.

İran'dan açıklama

İran devlet televizyonuna çarşamba günü açıklamalarda bulunan İran lideri  Hamaney, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmayla ilgili değerlendirmelerde bulunmuştu.

Hamaney şunları kadetmişti:

Biz bu konuda birçok kez iyi sözler ve vaatler duyduk" diyerek, "Pratikte ise sözler ve vaatler ihlal edildi veya tersi uygulandı. Boş laf ve vaatlerin bir faydası yok. Bu sefer lafa değil icraata bakacağız. Karşı tarafın ne yapacağına bakacağız, biz de ona göre uygulamada bulunacağız.

2015 anlaşması

İran ile ABD, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve Birleşik Krallık arasında 2015'te uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.

Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından Washington, 8 Mayıs 2018'de nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.

İran da 5 Ocak 2020'de anlaşmadaki taahhütlerini tamamen durdurmuş ve yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme işlemi dahil bir dizi adım atmıştı.

 

 

 

Independent Türkçe, AA