Irak'ta geçtiğimiz salı günü cumhurbaşkanlığı yetkilileri ve bakanlar ile parlamentoyu ve yargıyı temsil eden isimlerin de katıldığı bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantıda, Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, Başbakan Mustafa El Kazımi hükümetinin önümüzdeki haziran ayında yapılmasını kararlaştırdığı erken parlamento seçimleri için "gerçekçi bir tarih" belirlemenin önemine dikkat çekti.
Seçim Komisyonu üyelerini hakimler arasından belirlenmesinde önemli bir yetkiye sahip olan Zeydan, Kazimi hükümetinin duyurduğu tarihi, önündeki zorlukları ve engelleri göz önünde bulundurarak “gerçekçi” olarak niteledi. Zeydan, haziran ayında seçimler yapılmasının "gerçekçi olmadığı" görüşünde. Hükümetin kararlılığına ve Mukteda es-Sadr'ın ısrarına rağmen söz konusu zorluklar ve engeller seçimlerin yapılmasını imkansız kılabilir.
Sadr, Twitter hesabından yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Gerek partiler gerekse isyancılar, erken seçimleri iptal etmek veya ertelemek için seslerini yükseltiyorlar. Ertelemeye karşı uyarıyoruz. Bu seçimlerin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için herkesin hikmetle hareket etmesini ve birlikte çalışmasını talep ediyoruz. Vatandaşların seçmen kayıtlarının güncellenmesinin hızlandırılması talebini de yineliyoruz. Seçimleri boykot eden vatandaşlar dahi bu talebi dile getiriyor.“
Federal Mahkeme üyelerinden birinin emekli olmasının ardından yeterli çoğunluğun sağlanamaması, seçimlerin zamanında yapılması çabasının önündeki en karmaşık engeller arasında gösteriliyor. Diğer yandan seçimlerin yapılması için bir ihtimal var, ancak oldukça zorlu. Seçimlerin yapılması için düzenlenen kanunun meclisten geçmesi için parlamentonun üçte ikisinin (165 üye) bu kanunu onaylaması gerekiyor. Bu da pek mümkün görünmüyor. Çünkü parlamentodaki bloklar arasında derin siyasi çatışmalar ve yargıçların aday gösterilmesi konusunda rol oynayacak yetkili organ hususunda anlaşmazlıklar bulunuyor. Kalan birkaç ay içinde (yaklaşık 4 ay) parlamentonun yasayı onaylaması pek olası değil. Nihai sonuçlarının onaylanması, ülkenin anayasasına göre yalnızca Federal Mahkeme’nin elinde olduğu göz önünde bulundurulursa seçimlerin yapılması imkansız görünüyor.
Bir diğer sorun ise Temsilciler Meclisi’nin haziran ayındaki seçimlerden iki ay önce kendi kendini feshedebilme kabiliyeti ile ilgili. Parlamento, anayasanın seçimlerle ilgili 64’üncü maddesine göre belirlenen tarihe uymayı kabul etmesi halinde, önümüzdeki nisan ayının altısından önce kendini feshetmekle yükümlü. Gözlemcilerin çoğu; siyasi güçlerin ve parlamento üyelerinin hiçbir koşulda imtiyazlarından vazgeçmeye hazır olmadıkları ve isteyerek "kendilerini feshetmeye" ve mevkilerini terk etmeye yanaşmayacaklarını ileri sürerek bu ihtimali pek mümkün görmüyorlar.
Partilerin ve siyasi güçlerin çoğunluğunun seçimlerin yapılması için zaman tayininde bulunup bulunmadıkları ya da 2022 yılının baharında sona erecek olan görev sürelerini tamamlamaya niyetli olup olmadıkları kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte siyasi ve yerel çevreler olası seçim tarihlerinden biri olarak ekim ortasını öneriyor. Söz konusu çevreler Yüksek Seçim Kurulu’nun yeni seçim tarihini açıklamak üzere olduklarını belirtiyorlar. Güvenlik Konseyi'nde karar alınmasının ardından seçimlerin Birleşmiş Milletler gözetiminde yapılacağı ve BM’nin Irak hükümetinden gelecek olası açık ve net bir talep üzerine seçimlerin yapılacağı tarihi belirleyeceğine dair iddialar da Bağdat’ta konuşulmaya başlandı.
Kazimi'nin Seçimden Sorumlu Danışmanı Hüseyin el-Hindavi, daha önce Bağdat hükümetinin Birleşmiş Milletler’e ve Güvenlik Konseyi'ne bu yönde bir talepte bulunma olasılığını ima etmişti. Ancak seçimlerin zamanında yapılmasının önündeki engeller, bazı siyasi güçlerin muhalefeti ve Federal Mahkeme yasasının mecliste kabul edilmemesi ile sınırlı değil. Iraklıların büyük bölümünün seçimlere katılım konusundaki isteksizliği de bir başka engel olarak kendini gösteriyor. Vatandaşların çoğunluğunun seçimlere rağbet göstermemesi ve katılım oranlarının düşük olması yetkililerin ve partilerin meşruiyetlerinin zayıflayacağı anlamına gelir.
Kazimi hükümeti bu sorunu çözmek adına bugünlerde vatandaşları seçmen kayıtlarını güncellemeye ve seçimlere katılmaya teşvik etmek için büyük bir kampanya yürütüyor. Kabine geçtiğimiz salı günü uzun vadeli bir biyometrik seçim kartını onaylama kararı aldı.
Bakanlar Kurulu’nda alınan karara göre devlet memurları ve memur emeklileri biyometrik verilerini 60 gün içinde güncellemeli ve uzun vadeli biyometrik seçmen kartı almalılar. Bu kararın önümüzdeki şubat ayından itibaren hayata geçirilmesi bekleniyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
