Savaşlar insanlığın ilk dönemlerinden beri yaşanıyor.
Devletler artık sorunlarını çoğu zaman anlaşmalar, görüşmeler yoluyla çözmeye çalışsa bile bu savaşların sonunu getirmiş değil.
Yakın gelecekte de hiç savaşın yaşanmadığı bir dünya kurulması mümkün görülmüyor.
Bu nedenle ülkeler halen silahlı güçlerine yatırım yapıyor.
Artık ordular yalnızca silah sistemlerini değil anlayışlarını ve yapılarını da değiştirmeye çalışıyor.
Bundan dolayı stratejistler ve askeri uzmanlar zaman zaman geleceğin savaşlarına, ordularına dair analizler, araştırmalar yayınlıyor.
Bu analizlerden birini de Stratejik Düşünce Enstitüsü Güvenlik ve Savunma Koordinatörü Emekli Albay Mithat Işık, kaleme aldı.
Işık, sitede yer alan "Geleceğin Savaşları ve Muharebe Sahaları" adlı analizinde günümüzdeki gelişmeleri değerlendirerek geleceğe yönelik olası tahminlerine yer verdi.
1974 yılında genç bir subayken Kıbrıs Barış Harekatı'na katılarak ilk defa çatışma deneyimi edinen Işık,1980'lerin başından 2000'lere kadar önce komando birliklerinde, ardından Özel Kuvvetler'de görevli olarak PKK'ya karşı gerek yurtiçinde gerekse Kuzey Irak'ta çok sayıda operasyona katıldı.
1999 yılında Özel Kuvvetler Alay Komutanı olarak Kuzey Irak'ta PKK yöneticilerinden Şemdin Sakık'ın yakalandığı operasyonu yönetti.
Emekli olduktan sonra da güvenlik politikalarına ve çatışma bölgelerine yönelik araştırma ve çalışmalarını sürdüren Işık ile analizine dair konuştuk.
"Terör örgütleri, özel askeri şirketler savaş alanının kara gücü haline geldi"
Günümüzde yaşanan çatışmaları, "4. Nesil Savaş" olarak niteleyen Işık, bu harpın özelliğini şöyle anlattı:
Bu savaş geçmiş savaşlardan farklıdır. İletişim araçları çok gelişmiştir. Muharebe sahası TV ekranlarına taşınmıştır. Amacı belli olmayan bir savaşta asker cenazelerinin de TV ekranlarından görülmesi başta asker aileleri olmak üzere sivil toplum kuruluşlarının büyük tepkisine neden olmuştur. Bütün bu tepkiler bürokrasi üzerinde büyük bir baskı yaratmıştır. Bu baskı '4. Nesil Savaş'ta vekalet savaşçılarının kullanılmasına sebep olmuştur. Terör örgütleri, özel askeri şirketler savaş alanının kara gücü haline gelmiş; devlet dışı bu aktörler öne çıkmıştır. '4. Nesil Savaşı'n ilk örneklerini Afganistan, Libya, Suriye ve Irak'ta gördük ve yaşadık. '4. Nesil Savaş'ta gayri nizami harp taktik, teknik ve kuvvetleri, psikolojik harp, elektronik harp, siber saldırılar gibi yöntemler önem kazanmıştır.
Işık, bu dönemde ayrıca gece ve gündüz uçabilen silahlı, silahsız helikopterler, İHA, SİHA'lar, akıllı mühimmatların muharebe alanında kullanılmaya başlandığını ve komando, özel kuvvetler harekatının önem kazandığını belirtti.
"5. Nesil Savaş'ta İHA'ların önemi artacak, uzay bile çatışma sahası olacak"
Işık, "5. Nesil Savaş" diye tanımladığı yakın gelecekteki çatışmalarda ise insansız hava araçlarının daha da önem kazanacağını hatta savaş alanının bir kısmının uzay olacağını iddia ederek, geleceğin çatışmalarına dair şu tahminlerde bulundu:
- İnsansız olarak geliştirilen hava araçlarının hareket sahası şimdilik kısa olsa da gelecekte atmosferi aşıp uzaya gidecek insansız hava araçları yapılacaktır.
- İHA'lar insan hatalarını daha aza indirdiğinden daha güvenilir araçlar olarak öne çıkacaktır.
- Geleceğin savaşlarında süpersonik füzeler, görünmeyen insansız uçaklar, sürü halinde kullanılan dronlar, İHA, SİHA'lar, robotlar, belirli mesafelerde uçabilen askerler, akıllı mühimmatlar kullanılacaktır.
"Siber saldırılar artacak, Kovid-19 benzeri biyolojik silahlar kullanılacak"
Işık'ın tahminleri bunlardan ibaret değil. İddialarını şöyle sürdürdü:
- Muharebe sahasında çok yoğun siber saldırılara maruz kalınacaktır.
- Sinyalizasyon sistemleri kullanılamaz duruma gelecek, metrolar, havaalanları vesaire gibi yerlerde elektronik sistemler devre dışı kalacaktır.
- Muharebe sahasında Kovid-19 benzeri biyolojik ve kimyasal silahlar kullanılabilecektir. Harp sahası çok karmaşık olacaktır.
"Geleceğin savaşlarında timler, küçük birlikler belirleyici olacak"
Işık, artan ateş gücü nedeniyle askeri birliklerin hedef teşkil etmemek için daha geniş alanlara yayılacağını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu durum küçük birliklerin savaşını öne çıkaracak. Küçük birlikler ve timler daha fazla kullanılacak. Timlerin ve keskin nişancıların ne kadar etkin kullanıldığı savaşların kaderinde belirleyici olacak. Bundan dolayı gelecekte savaş meydanlarının generalleri bu küçük birlikleri ve timleri yönetecek olan astsubaylar, teğmenler, üsteğmenler ve yüzbaşılar olacak. Anlık karar vermek, insiyatif almak önem kazanacağından bu kişilerin yetiştirilmesi daha fazla önem kazanıyor. Küçük birlik komutanlarını çok iyi eğitmeliyiz.
Keskin nişancılar büyük önem kazanacak
Geleceğin savaşlarında keskin nişancıların daha büyük önem kazanacağını öne süren Işık, "3 kişilik bir keskin nişancı timi, arazi ve hava şartlarının durumuna göre bir taburu savaşamaz duruma getirecektir" iddiasında bulundu.
Sadece teknolojiye de güvenmemek lazım
Günümüzde birliklerde dijital haritaların yaygın bir şekilde kullanıldığını söyleyen Işık'a göre bunun bir sakıncası da var. Bundan dolayı şöyle bir uyarıda da bulundu:
Siber saldırılar nedeniyle dijital haritalar kullanılmayacaktır. Bu nedenle klasik harita eğitimine de önem vermeliyiz. Birlikler arasında haberleşme kesildiğinde irtibat için özel habercilerin yetiştirilmesi gereklidir. Lojistik sistemde aksaklıklar olacaktır. Bu nedenle birliklere hayatta kalma, zor şartlarda savaşma eğitimi vermeliyiz. Geniş bir alana dağılmış olan birliklerin lojistiğinin nasıl sağlanacağını belirleyip sürekli yenilemeliyiz.
"Tim seviyesindeki eğitimde TSK, sayılı ordular arasında"
Peki TSK, Işık'ın çerçevesini çizdiği geleceğin savaşlarına ne kadar hazır. Işık bununla ilgili de şunları söyledi:
- Uzun yıllardır süren terörle mücadeleden dolayı tim seviyesindeki eğitimde TSK, dünyada sayılı ordular arasında.
- Büyük birlikler yerine son yıllarda daha hızlı olan ve operasyon gücü yüksek olan komando tugaylarına ağırlık verdi. Şu an jandarmadakiler dışında Kara Kuvvetleri'ne bağlı 18 komando tugayı var
- İHA ve SİHA'ların etkin kullanılmasında hedeflerin analizinde başarılı
"Komando eğitim merkezleri artırılmalı"
Buna karşı Işık, TSK'nın şu konularda kendini geliştirmesi gerektiğini de söyledi.
- Komando eğitim merkezleri arttırılmalı. Şu an 18 tugayın personelinin eğitimi Isparta'da yapılıyor. Tek bir eğitim merkezi, bu kadar yerin ihtiyacının karşılanmasında yeterli olmaz.
- TSK, keskin nişancı eğitimine önem vermekle birlikte bunun daha da geliştirilmesi gerekiyor. Özellikle komando tugaylarında keskin nişancı eğitimine önem verilmeli
- Biyolojik ve kimyasal silahlara karşı koruyucu ekipmanların geliştirilerek, birlikler bu konuda daha donanımlı hale getirilmeli.
- Siber saldırılara ve elektronik engellemelere karşı dijital haritalar kadar klasik harita eğitimleri de artırılmalı.
© The Independentturkish
