Koronavirüs tüketici davranışını değiştirdi, bu değişim kalıcı olacak mı?

Pandemi online hizmet satın alma eğilimini tersine çevirdi, artık daha çok evlerimize ürün satın alıyoruz. Peki bu Kara Cuma son bir gösteri kırıntısı olabilir mi?

Bu yılki Kara Cuma'da pendemi nedeniyle dükkanlara giden kişi sayısında ciddi bir düşüş var (Reuters)

Tüketiciler bu yıl farklı mı? Bu perşembe (26 Kasım) Amerikalılar için Şükran Günü, sonrasındaysa neredeyse tüm dünyada Kara Cuma var. Şükran Günü her zamankinden daha sessiz görünüyor, en azından acil sağlık durumu sebebiyle ABD'li yetkililerin umudu bu yönde. Ama bu Kara Cuma her zamankinden daha büyük olabilir. Neden?

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Kara Cuma ve kardeşi Siber Pazartesi ürün satın almakla ilgili. Ancak ürünler, gelişmiş ülkelerin çoğunda tüketimin sadece yarısını oluşturuyor. Diğer yarısını ise hizmetler teşkil ediyor. En azından geride kalan son yarım yüzyılda mal alımından hizmet alımına doğru kademeli bir geçiş yaşandı. Bu kısmen ürünlerin hizmetlere kıyasla daha ucuz hale gelmesine verilen bir tepki. Bir televizyon seti gerçekten daha ucuz olurken, Starbucks veya Costa'da bir kahvenin daha pahalı hale gelmesi gibi düşünün. Bu aynı zamanda, görece küçük yaşam alanlarını daha çok eşyayla doldurmak yerine dışarı çıkıp iyi zaman geçirmek isteyen insanlar açısından daha geniş bir sosyal değişime tepki niteliği taşıyor.

Ancak pandemi her şeyi değiştirdi. Ürünlere, özellikle ev içi ofisler için elektronik eşyalara yapılan harcamalar hızla arttı, restoranlara veya seyahatlere para harcayamıyoruz. Birçok kişinin işinden kaygı duymasına rağmen Birleşik Krallık'ta (BK) perakende satışlar ekimde yıllık bazda yaklaşık yüzde 6 arttı. Ancak, kasıma dair erken işaretler pek cesaret verici görünmüyor. Son CBI araştırması da Noel hususunda ihtiyatlı. Öyleyse Kara Cuma'nın ne getirdiğine bakalım.

Ekonomik bir şok yaşandığında genel kural, bunun mevcut eğilimi güçlendirmesi, halihazırda var olanı hızlandırmasıdır. Ancak, şok bir eğilime ters düştüğünde etkisi de oldukça hızlı bir şekilde tersine döner. İlkine en iyi örnek, online perakendeciliğe geçiş. BK'da online satın alınan malların oranı yıllık yaklaşık yüzde bir artıyordu. Bu oran geçen aralıkta yüzde 21'e ulaştı. Sonra mayısta yüzde 33'e fırladı, akabinde biraz geriledi ve şimdi ekimde yüzde 28'e yerleşmiş görünüyor.

Ancak hizmet alımından ürün satın alımına geçiş, mevcut eğilimi de tersine çeviriyor. Bu yüzden dışarı çıkıp tekrar barlara gitmemize ve uçağa binmemize izin verildiğinde, belki eski alışkanlıklarımıza dönebiliriz. Bu Kara Cuma son bir gösteri kırıntısı olabilir mi? Üç sebepten dolayı sanmıyorum.
 


Birincisi, dünyanın hâlâ aşıların geniş çapta dağıtılacağı ve o zaman bile normale dönüşün uzun zaman alacağı Paskalya'ya ulaşması gerekiyor. Ryanair, tam uçuş programına geçişinin önümüzdeki sonbaharda olacağını öngörüyor.

İkincisi, değişen bazı alışkanlıklarımız kalıcı olacak. İşe gidip gelmek zorunda kalmamanın zamandan sağladığı tasarrufla karşılaştırıldığında, insanların ofise dönmesinin gerekip gerekmediğine dair büyük bir tartışma sürüyor. Ev ve ofiste çalışmak arasındaki dengenin nasıl kurulacağını bilmiyoruz. Fikirlerin sonuçlardan daha az yararlı olduğu sorunlardan biri de bu. Tahminim, ofislerin işleri halletmenin etkili bir yolu olması ve Zoom'da insanları eğitemeyeceğiniz ya da ekip ruhu oluşturamayacağınız için ofislere çoğu kimsenin düşündüğünden daha çok ihtiyaç duyduğumuzu fark edeceğiz. Ancak bu sadece bir tahmin ve işlerin bir kısmı uzaktan yapılmaya devam edecek. Bu yüzden evde kullandığımız ekipmanları geliştirmeye devam etmemiz ve evlerimizi daha güzel yerler haline getirmek için para harcamamız gerekecek. Ev genişletme patlaması sürecek ve daha büyük evler daha çok ürünle (ve umarım daha kaliteli olanlarla) dolacak.

Bu bizi üçüncü bir noktaya götürüyor. Zevkte nicelikten çok niteliğe doğru bir kayma var gibi görünüyor. Bunun tespiti çok zor ama pandeminin bu değişimi hızlandırdığına dair anekdot niteliğinde kanıtlar mevcut. Bunlardan biri, el emeğiyle üretilen gıdaların büyümesi oldu. Özellikli ürünler geçen sene ABD'de zaten hızlı bir yükselişteydi ve sadece BK'daki yüksek kaliteli yerel ürün satışlarındaki patlamaya bakınca bile önemli bir şeyler olduğu açıkça anlaşılıyor. Yine verilerle göstermek için çok erken olsa da, giyimde de neredeyse aynı şeyin yaşandığını sanıyorum: Ruh hali hızlı modaya sırt çevirip özgünlüğe dönüyor.

Kara Cuma alışverişle ilgili, özgünlükle değil. Ancak perakendeciler eğilimleri yakalama konusunda hızlı, hayatta kalmak için de böyle olmak zorundalar. Bu nedenle de mevcut kargaşanın varacağı nokta sürdürülebilir bir pahalı ürün pazarına kayış olabilir. Yani neticede belki bu yıl tüketiciler farklı olacak. Satın almaya devam edecekler ama daha fazla kalite talep edecekler. Bunda yanlış bir şey yok, değil mi?



* Hamish McRae'nin makalesinin tasarımdan kaynaklanan nedenlerle kısalttığımız başlığının tamamı şöyledir: Koronavirüs tüketici davranışını değiştirdi ancak bunun kalıcı bir değişim olup olmadığını zaman gösterecek

independent.co.uk/independentpremium/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU