Fransa ve BM'den 'Irak'ın egemenliğini korumaya yönelik' ortak girişim

Macron, bir geçiş dönemi içeren girişimi Salih ve Kazimi ile görüştü

Fransa ve Irak Cumhurbaşkanları dün Bağdat’ta ortak basın toplantısı düzenledi (EPA)

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün gerçekleştirdiği dört saatlik Bağdat ziyareti sırasında, Cumhurbaşkanı Berhem Salih ve Başbakan Mustafa el-Kazimi başta olmak üzere Iraklı liderlerle bir araya geldi. Macron, Iraklı liderle Fransa ve Birleşmiş Milletler (BM) ortaklığında hazırlanan ‘Irak'ın egemenliğini korumaya yönelik’ girişimi görüştü. Bununla birlikte Macron, Irak'ın dış müdahale ve IŞİD gibi iki önemli sorunla karşı karşıya olduğunu ifade etti.

Macron, dün Irak Cumhurbaşkanı Salih ile düzenlediği ortak basın toplantısında şunları söyledi:

"Irak çok önemli bir dönemden geçiyor. IŞİD ile mücadele sona ermedi. IŞİD ve çok sayıdaki dış müdahale Irak'ı tehdit eden sorunlar olmaya devam ediyor. Iraklı liderlerin içinde bulunulan geçiş dönemini iyi yönetmeleri, ülkelerini koruyan ve bölgenin güvenliğini güçlendiren bir Irak egemenliği inşa etmeleri gerekiyor."

Ziyareti sırasında ev sahiplerine Irak'ın egemenliğini koruyacak bir proje sunduğunu belirten Macron, uluslararası toplumun desteği öncesinde Iraklı liderlerin bu projeyi onaylamalarını ve son dokunuşları yapmalarını beklediklerini söyledi. Macron, uluslararası toplumun projeye tam destek vermesi için ülkesinin Irak'ın yanında olacağını vurguladı.

Ne Macron ne de Iraklı liderler Fransa-BM ortak girişiminin içeriğine dair herhangi bir açıklama yapmadı.

Irak Cumhurbaşkanı Salih ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, Irak ile Fransa arasında yeni projeler ve sözleşmelerin duyurulacağına işaret ederek, "Irak, Fransa ile stratejik bir ortaklığı dört gözle bekliyor"  dedi. Macron’un ziyaretin kısa oluşuna atıfta bulunan Salih, "Önümüzdeki yıl Cumhurbaşkanı Macron'un Irak'a uzun bir ziyaret gerçekleştirmesini bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

Irak'ın ‘istikrarını sağlamak için bölgede önemli bir rol oynamayı sabırsızlıkla beklediğini’ ve ‘başkalarının çatışma alanı’ olmak istemediklerini vurgulayan Salih, "Terörün getirdiği zorluklar devam ediyor. Terörle mücadele ve terörizmin kaynaklarını kurutmak için uluslararası işbirliğini gerekiyor" şeklinde konuştu.

Macron, Cumhurbaşkanı Salih’in yanı sıra Irak Başbakanı Kazimi, Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi ve Erbil'e gidememesi üzerine kendisiyle görüşmek için Erbil'den Bağdat'a gelen Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile bir araya geldi.

Başbakan Kazimi, Macron ile görüşmelerinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Fransa ve Avrupa'nın bir bütün olarak bölgede ‘istikrarı yeniden tesis etmeye’ yardımcı olmalarını umduğunu söyledi.

Kazimi şöyle devam etti:

"Bir savaş alanı değil, bir istikrar ve ılımlılık bölgesi olmak istiyoruz. Fransa ve Irak, askeri işbirliğini derinleştirmenin yanı sıra gelecekte enerji alanında da anlaşmalar imzalayacak."

Şarku'l Avsat'a konuşan Irak Parlamentosu Dış İlişkiler Komisyonu üyesi Dr. Zafer el-Ani, "Fransa, özellikle İran'la sorunları olan bazı ülkelerde varlığını vurgulamak için, ABD’nin seçimlerle meşgul olması nedeniyle Ortadoğu'da bıraktığı boşluktan yararlanmaya çalışıyor" ifadelerini kullandı. Ani, "Fransa, Irak’a Tahran'la ilişkileri açısından bakıyor" yorumunda bulundu.

Nehreyn Üniversitesi’nde siyaset bilimi alanında öğretim görevlisi olan Dr. Yasin el-Bekri, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, "Ziyaret, Irak'ın bağımsızlığını korurken, eksenlere çekilmemek şartıyla kapının herkese açık olması ilkesinin bir teyidi olarak, Irak dış politika vizyonu açısından önemli bir yere sahiptir.  Ancak önemli bir nokta var. Paris ile Erbil arasındaki ilişkilere bakıldığında Macron'un Erbil'i ziyaret etmemiş olması dikkat çekicidir. IKBY Başkanı Barzani’nin Macron ile görüşmek üzere Bağdat’a gelmesi, Fransa’nın çözümlerin merkezde ve diyalog yoluyla olduğu yönünde verdiği bir mesajdır"  dedi.

Fransa’nın ne 2003 öncesi ne de sonrasında Irak'taki rolünün yok olmadığına işaret eden Dr. Bekri, "Macron'un yaptığı ziyaret, bu rolün çeşitli aşamalarda devam ettiği anlamına geliyor. Bu ziyaret, başta Avrupa - İran - ABD ilişkilerinin düzenlenmesi olmak üzere bölgesel sorunlarda Fransa’nın üstlendiği rol bağlamında gerçekleşti. Burada Bağdat, bölgesel ve uluslararası diyalog için bir platform haline gelebilir ve bölgedeki çatışmayı veya en azından bir kısmını çözebilir" şeklinde konuştu.

Bu arada Başbakan Kazimi, IKBY Başkanı Barzani ile Macron ile görüşmesi öncesinde bir araya gelerek Bağdat ile Erbil arasındaki bir dizi ortak dosyayı görüştü. Irak Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kazimi-Barzani görüşmesinde, hem federal hükümetin hem de bölgesel yönetimin devlet kurumları arasındaki entegrasyonu ve işbirliğini artıracak önemli dosyaların, anayasanın belirlediği ilkeler ve çalışmalar çerçevesinde ele alındığı belirtildi.

Görüşmede ayrıca yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadele çabalarının yanı sıra IŞİD’in uyuyan hücrelerine karşı savaşta devam eden çalışma ve koordinasyonun önemi vurgulanırken Peşmerge Bölge Muhafız Birlikleri’nin Irak güvenliğinin ayrılmaz bir parçası Irak topraklarında yer olmayan terörizm kalıntılarının peşine düştüklerinin altı çizildi.

Açıklamaya göre Neçirvan Barzani, ‘IKBY hükümeti ile federal hükümet arasındaki ortak eylem mekanizmalarını güçlendirmek için atılan adımlara duyduğu iyimserliği’ dile getirirken "Kürtler Iraklı olmaktan gurur duyuyorlar ve Irak'ın istikrarı, güvenliği ve egemenliği için çalışmaya devam etmeye konusunda kararlılar" şeklinde konuştu. Barzani ayrıca Irak ile dost ülkeler arasında en üst düzeyde yapılan karşılıklı ziyaretlerin yanı sıra bölgesel güvenlik ve istikrar yararına olan temel uzlaşılar ışığında IKBY’nin Irak'ın bölgesel ve uluslararası düzeyde temsil etmeye başladığı rolden gurur duyduğunu belirtti.

Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) lideri Mesud Barzani'nin özel danışmanı Mesud Haydar ise yaptığı açıklamada,  "Neçirvan Barzani'nin Bağdat ziyaretinin gündeminde Türkiye’nin IKBY sınırlarından Irak'a yönelik ihlallerini durdurmak için Bağdat ile Erbil arasında bir koordinasyon mekanizması kurulmasının yanı sıra güvenlik ve askeri işbirliği ve IŞİD kalıntılarına karşı mücadele gibi bir dizi önemli konu vardı" dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Haydar şunları söyledi:

"Ziyarette, anayasal çerçevede Erbil ile Bağdat arasındaki sorunların ele alınmasının yanı sıra başta petrol ve doğalgaz olmak üzere ekonomik alanda işbirliği ele alındı. Erbil ile Bağdat arasındaki ekonomik dosyanın ve Peşmerge güçlerinin durumunun ele alınması, iki taraf arasındaki buzların çözülmesi ve diğer meselelere değinilmesi için aralarındaki güveni pekiştirmesi nedeniyle öncelikli meselelerdir."

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU