Putin’e direnen Habarovsk

İddia edildiğine göre, Putin birtakım manipülasyonlarla, 2036’ya kadar kendine başkanlık yolunu açan Anayasa değişikliği oylamasını kazandı. Bu ona muhalefeti ezmek için ekstra güç verdi.

Birkaç tanesini sayarsak, 6 Temmuz’da gazeteci Svetlana Prokopyeva mahkum edildi. Ertesi gün Moskova’da diğer bir gazeteci İvan Safranov tutuklandı. Aynı durum 27 meslektaşının başına da geldi.

Bir iki gün sonra muhalif Pyotr Verzilov’un evine polis baskın gerçekleştirdi. Ertesi gün ise başka beş muhalif de aynı muameleye tâbi oldular.

Anayasa oylamasında “Hayır” kampanyası organize eden “Açık Rusya” derneğinden Tatyana Usmanova’nın evine baskın yapılarak bütün evraklarına ve bilgisayarına el konuldu. Aynı dernekten Olga Gorelik de aynı kaderi yaşadı.

Daha önce ise Stalin dönemindeki vahşeti yazan 64 yaşındaki tarihçi Yuri Dimitriyev, 3 yıl 6 aya mahkum edildi.

Geçen yıl Putin tarafından azledilen Çuvaş Cumhuriyeti Başkanı Mihail İgnatiev, Rusya tarihinde ilk defa olarak Putin’i 20 Mayıs’ta mahkemeye vermişti.

İlk duruşma 30 Haziran’da yapılacaktı. İşin garabetine bakın İgnatiyev 18 Haziran’da Kovid-19’dan öldü.  

Habarovsk nerede?

Habarovsk Bölgesi (Kray), Rusya Federasyonun en uzak ucunda Uzak Doğu’da Çin sınırına 30 kilometre yakınlığında, Amur ve Ussuri nehirleri arasında bulunuyor. Başkenti de aynı adı taşıyor.

Bu bölgede ancak 600 bin kişi yaşıyor. İklimi çok sert ve yaşamaya da pek elverişli değil. Aslında tarihî olarak Tunguz halkı Ugedey’lerin vatanı.

1860’lara kadar Çin hakimiyeti altında kalmış, 1893’te Rusya’nın eline geçmiş. Çarlık buraya Ukrain, Belarus ve Letonları iskan etmiş.

Ancak şimdi nüfus sayımına göre, halkın yüzde 90’ı Rus. Yorumcu Maksim Goryunov’a göre, bu zaman içinde bu azınlıkların Ruslaştırılmışlar.

Habarovsk’ta neler oluyor?

Habarovsk Valisi Sergey Furgal, 9 Temmuz’da, 2004-2005 yıllarındaki iki cinayetten suçlanarak tutuklanmış ve Moskova’ya nakledilmişti.

Mahkeme, duruşma başlayana kadar iki ay tutuklu tutma kararı vermişti. Bunun üzerine 11 Temmuz’da 35 bin kadar kişi Habarovsk’ta Putin aleyhinde sloganlar atarak, şehrin hacmine göre oldukça büyük bir miting düzenledi.

Olaydan üç hafta geçmesine rağmen protestolar hâlâ sürüyor. İlk günkü izinsiz gösterilere polis müdahale etmemişti.

Devlet Başkanı Vladimir Putin'e karşı sloganlar atan kalabalık, 2018 seçiminde yüzde 69,6 oy alarak iktidar partisi Birleşik Rusya’nın adayı karşısında kazanan Furgal’ın siyasi bedel ödediğini iddia ediyor. Kendisi Jirinovski’nin Liberal Partisi adayı idi. 

Uzak Doğu'da uzun yıllar çalışan siyaset stratejisti Anatoli Makarov’un yorumuna göre:

Federal Merkezin bu nevi hassasiyet karşısında bölgesel elitlere gerçek karar verebilme hakkı sağlanmalıdır.  Aksi takdirde Habarovsk olayı Rusya’nın başka bölgelerinde de tekrarlanabilir.  Çünkü Kovid-19 salgını ile de iş adamlarında negatif duygular olgunlaştı.

Habarovsk’ta halk, Ağustos’un 2’sinde bile meydanlardaydı. Yani protestolar 20 gündür sürüyor.
 

1 Ağustos’ta ise Rusya’nın Moskova ve Petersburg dahil 30 şehrinde Habarovsk protestolarını destekleyen izinsiz gösteriler oldu. Bu gösterilerde 70 kadar insan tutuklandı. Habarovsk’ta ise henüz tutuklama olmadı. 

Habarovsk Bölgesi'ne Fugal yerine getirilen Mihail Dergtayev BBC’ye “bu olayların yabancı ülke vatandaşları tarafından organize edildiğini” söyledi.  

Aynı şekilde Devlet Başkanı Putin’in sözcüsü Peskov, Habarovsk’taki protestoların huzursuzluk hedefleyen sahte muhalifler tarafından çıkarıldığını ve dış güçlerin müdahalesi olduğunu söyledi.

Ne kadar ilginç, bütün iktidarların çaresiz kaldıklarında baş vurduğu ortak bahane hep dış mihraklar oluyor…  

Öte yandan Moskova’nın Habarovsk’u cezalandırma adımları başladı. Gösterilere katılanlar tespit ediliyor. Habarovsk’tan Soçi ve Simferopol’a (Akmesçit) uçak seferleri iki ay süre ile iptal edildi.

Siyaset tarihi uzmanı Pavel Danilin, "Uzak Doğu'da yaşayan insanların kendilerini bağımsız olarak düşünmeleri için sebepleri var, fakat bugün için bu düşüncenin pek geçerliliği yok" diyor.

Diğer bir yorumcu Mihail Karyagin, "Protestolar nedeni ile Federal Merkez, politikasında değişiklik yapmayı düşünmez" diyor. 

Uzak Doğu bölgesini temsil eden Rusya Federasyonu Komünist Partisi Milletvekili Aleksey Korniyenko ifadesine göre: 

Yöre halkı uzun zamandan beri gerçek federalizm istiyor. Onlar karar almada daha bağımsız olmak istiyorlar.

Habarovsk protestoları Putin’in keyfî yönetimine karşı ses getiren bir tepki oldu. Eskiden olsa bu protestoları kanlı şekilde bastırırlardı.

Ancak rejimler her ne kadar iletişim araçlarına sansür uygulama gayreti içindelerse de bugün hemen herkes bir gazeteci veya haber kaynağı.  

Liderler yavaş yavaş muhalif fikirleri de dinlemeye alışsalar, ülkelerde huzur ortamı daha kolay gerçekleşir diye düşünülüyor.  

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.