Milyonlarca sıradan Amerikalı, giderek pahalılaşan şebeke suyu nedeniyle faturaları ödeyemedikleri gerekçesiyle evlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya.

The Guardian gazetesinin ABD'deki 12 farklı kenti incelediği kapsamlı araştırmasına göre, 2010 ile 2018 yılları arasında şebeke suyu ve kanalizasyon hizmetinin toplam bedeli yaklaşık yüzde 80 arttı.

Sadece tek bir kentte 10 yıldan az sürede su faturaları yüzde 154 oranında artış gösterdi. Bazı şehirlrde yaşayanların 5'te 2'sinden fazlası çok pahalı faturalarla karşı karşıya.

Alanında ilk kez yapılan ulusal ölçekli araştırma, ABD'nin giderek büyüyen su krizinin boyutlarını ortaya çıkardı. 

Kovid-19 pandemisinin temiz suya erişimin önemini gösterdiği sırada, suyun satın alınabilirliğinde yaşanan bu kriz, faturaların sadece en yoksul kesime verdiği zararı gösterdi.

Su yoksulluğunu incelemesi için Guardian tarafından görevlendirilen kamu hizmetleri alanında uzman ekonomist Roger Colton, "Çok sayıda kişi sorun yaşıyor ve özellikle en yoksul kesim açısından sorun büyük. Veriler bize ülke genelinde giderek artan sayıdaki şehirde, satın alınabilirlik sorunu olduğunu gösteriyor. Bu sorun 10 yıl önce, bazı şehirlerdeyse 2 ya da 3 yıl önce yoktu" dedi.

Ülke genelinde su faturası yüzde 27 pahalılandı

Hane gelirinin yüzde 4'ünü aşan su faturaları pahalı olarak tanımlanıyor.

Colton'un 88 sayfalık raporuna göre, 2010 ile 2018 yılları arasında ülke genelindeki su faturaları en az yüzde 27 oranında arttı.

Bu sırada nüfusun yüzde 87'sine hizmet sağlayan kamusal su hizmetlerine yapılan federal yardım, bakım, çevre ve sağlık tehditleri ve iklim değişikleri sebebiyle azaldı.

En yoksul kesim en kötü durumda

Guardian'ın araştırması su yetersizliği krizinin gelecek 10 yıl içinde daha fazla kentte su faturalarının yoksullarca ödenemez hale gelmesiyle daha da kötüleşeceğini gösteriyor.

12 kentin tamamında yaşayanlardan federal yoksulluk sınırının yarısı kadar geliri olanların tamamı su faturalarının pahalı olarak tanımlandığı semtlerde yaşıyor.

En yüksek artış yüzde 154 ile Teksas eyaletindeki Austin kentinde yaşandı. Kentte yıllık faturaların ortalaması 2010'da 566 dolarken 2018'de 1435 dolar (yaklaşık 9 bin 800 TL) oldu. Kentteki fiyatlar bu oranda artarsa az gelirli sakinlerinin 5'de 4'ü 2030 itibarıyla ödenemeyecek boyuta ulaşan faturalarla karşı karşıya kalacak.

Arizona eyaletindeki Tuscon'daysa 2010 ile 2018 yılları arasında pahalı hale gelen faturaların oranı iki kat artarak yüzde 46'ya yükseldi.

New Orleans, Santa Fe ve Cleveland'da az gelirli kişilerin 4'ü 3'ü su ve kanalizayon hizmetleri faturalarının pahalı konumuna yükseldiği mahalllerde yaşıyor.

San Diego kentindeyse az gelirli kişilerin 2018'deki ortalama fatura bedeli 1416 dolar (yaklaşık 9 bin 700 TL). Nüfusun 5'te 1'i için bu rakam ödenemez boyuta ulaştı.

Seaattle incelenen kentler arasında en düşük yoksulluk oranına sahipti. Kentte yaşayanların sadece yüzde 13'ü suya erişmekte güçlük yaşıyor.

Ancak Seattle'da da deprem ve iklim değişikliğiyle mücadeleye fon ayrılmasıyla ortalama fatura bedeli 1254 dolara (yaklaşık 8 bin 500 TL) yükseldi. 2030 itibarıyla kentteki az gelirlilerin üçte biri faturaların pahalı diye tanımlandığı semtlerde ikamet etmek zorunda kalacak.

New Orleans en kötü durumdaki şehir

Raporda incelenen kentler arasındaysa özellikle New Orleans'ın en kötü durumda olduğu belirtildi.

Kentteki az gelirli kişilerin yüzde 79'u su faturasının pahalı sayıldığı yerlerde ikamet ediyor ve fiyatlar pahalılaşmaya bu oranda devam ederse 2030'da bu oran yüzde 93'e yükselecek.

2018 itibarıyla kentteki yoksulların yüzde 30'u ortalama fatura bedellerinin toplam hane gelirinin yüzde 12'sini oluşturduğu bölgelerde yaşıyor.

Evlerini kaybetme riskiyle karşı karşıyalar

Fiyatlar artar, federal yardımlar azalırken faturasını ödeyemeyenlere yönelik cezalandırıcı önlemlerse ülkede yaygın.

Ödeyemeyenlerin suyu kesiliyor ya da evi borçları nedeniyle ipotek ediliyor. Su kesimi ve ipotek etme tıpkı mortgage borcu gibi kişilerin evlerinnden olmasına yol açıyor.

Ülke genelinde yapılan bir çalışmaya göre, yıllık olarak ödenmeyen faturalar nedeniyle her 20 evden birinin suyu kesildi.

2016'da ise New Orleans'ta ülkedeki en sert su kesme programlarından biri yapıldı ve kentteki her 5 haneden birinin suyu kesildi.

 

Independent Türkçe, Guardian