Doğum yapan kadın çalışanlara yarı çalışma ve emzirme yardımı nedir?

İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, doğum yapan kadın çalışanlara sağlanan haklar hakkında merak edilenleri Independent Türkçe için cevapladı

Fotoğraf: The Independent

Yasalar, annelere doğumdan sonra 6 aya kadar yarım gün çalışıp tam maaş alma hakkı tanıyor.

Buna göre; analık izni bitiminde İşkur’a başvuran anne bu haktan yararlanabiliyor.

SGK’lı olarak çalışırken doğum yapan kadınlar, analık izni sonrasında birinci doğumda 2 ay ,ikinci doğumda 4 ay, sonraki doğumlarda ise 6 ay süreyle yarım gün (part-time) çalışıp tam maaş alabilir.

Engelli çocuğu olanlarda ise bu süre 12 ay olarak uygulanıyor. Çoğul gebelikte 30’ar gün ekleniyor.

Kadın isterse haftalık çalışma süresi olan 45 saati ikiye bölebiliyor. Bunu her gün kullanabileceği gibi haftanın belli günleri de çalışabiliyor.

Yarım gün çalışıp, çocuğuyla daha fazla zaman geçirene devlet teşvik de veriyor.

Bu kapsamda yarım gün çalışan annenin maaşının yarısını işveren, brüt ssgari ücretin yarısını da devlet, İşkur aracılığıyla ödüyor.

Annenin asgari ücretle çalıştığını varsayarak, bu durumda asgari ücretten fazla kazanıyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

İşveren yarı zamanlı çalışma isteğini engelleyebilir mi?

Yasaya göre, yarım çalışma uygulamasından, doğum yapan kadın ile 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek yararlanabiliyor.

Bu şartlara sahip olanların, sağlanan imkandan yararlanabilmesi için öncelikle çalıştıkları iş yerlerine dilekçeyle başvurması gerekiyor.

İşverenin, işçinin yarım çalışma talebini engelleme yetkisi bulunmuyor.

İşveren, yarım çalışma yapacağı gün ve saat aralıklarını belirleyip işçiyi uygulama kapsamında çalıştırıyor.

Başvuru nereye yapılıyor?

Bu haktan yararlanmak için analık izninin yani 112 günlük sürenin bittiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde işyerinin bağlı bulunduğu İşkur şubesine ‘doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi’ ile başvuruda bulunabiliyor.

Yararlanmak şartları neler?

Yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için temel şart, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlı işçi olmak. Ancak kayıtlı işçi olmak yetmiyor, şu şartlar da var:

  • Doğumdan öncesi 3 yıl içinde çalışılmış olması ve SGK’ya en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi yatırılmış olması gerekiyor.
     
  • Çocuğun sağ olarak doğması ve yarım çalışma ödeneği alındığı sırada da hayatta olması gerekiyor. 
     
  • Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ki bu da 45 saatin yarısı yani 22,5 saat ediyor.
     
  • Doğum izninin bitiminin ardından yarım gün çalışılması gerekiyor.

Emzirme ödeneği nedir?

Emzirme ödeneği her bir çocuk için doğum anında yaşaması şartıyla (canlı doğum) doğum tarihinde geçerli olan ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenerek Bakanlık Makamınca onaylanan tarife üzerinden verilen nakdi yardımdır.

Emzirme ödeneği verilmesi için aranan şartlar nedir?

Emzirme ödeneği verilebilmesi için, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;

1-) (a) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,

2-) (b) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.

Ayrıca emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan Kanunun 9'uncu maddesine göre sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üç yüz gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkeğe, doğum tarihinden önceki on beş ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneği verilmektedir.

Emzirme ödeneği kimlere verilir?

Emzirme ödeneği, doğum yapması halinde sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması halinde sigortalı erkeğe verilir.

Ayrıca hizmet akdine tabi ya da kendi adına ve hesabına yaptıkları çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine emzirme ödeneği ödenir.

Emzirme ödeneği nasıl hesaplanır ve miktarı ne kadardır?

Emzirme ödeneği her bir çocuk için doğum anında yaşaması şartıyla (canlı doğum) doğum tarihinde geçerli olan ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenerek Bakanlık Makamınca onaylanan tarife üzerinden verilir.

2019 yılı için bu rakam 180 TL, 2020 yılı için 202,00 TL olarak belirlenmiştir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan doğum yardımı alanlar emzirme ödeneğinden yararlanabilir mi?

15 Mayıs 2015 tarihinden itibaren Türk vatandaşlarına, canlı doğan birinci çocuğu için 300 TL, ikinci çocuğu için 400 TL, üçüncü ve sonraki çocukları için 600 TL doğum yardımı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

6637 sayılı Kanuna göre doğum yardımı yapılması, 5510 sayılı Kanuna göre emzirme ödeneği verilmesine engel teşkil etmemektedir.

 

Sorularınız için: [email protected]

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU