Chris Buckley - The Independent
Çin hükümetiyle anlaşmazlıklar yaşayan, her alanda mücadele eden ve kazanmaya hazır görünen yatırımcı Zao Faki, Çinli girişimciler arasında aylardır kahraman olarak anılıyor.
Zao, yetkilileri kömür yatakları açısından zengin bölgelerdeki haklarını gasp etmekle suçladı ve Çin’in en güçlü yargıcını yolsuzlukla itham ederek sansasyon yarattı.
Bunun ardından gözden kaybolan Zao Faki’nin kaydı şimdi de hükümet yetkililerince silinmek isteniyor.
Zao Faki’nin durumu kış boyunca, Çinlilerin sosyal medyada tartıştıkları en popüler konuydu. Zao’nun destekçilerine göre mesele Çin Devlet Başkanı ve Komünist Parti lideri Şi Cinping’in sıkıntılı durumdaki özel sektörü aç gözlü yetkililere karşı destekleyip desteklemeyeceğine dair bir testti.
Yetkililerse Komünist Parti yönetimindeki yasama meclisinin yıllık toplantısında, Zao gibi yatırımcıların sorun yaratacağına karar verdi.
Ana akım medya ve devlet ajansları, onu kurnaz bir şarlatan olarak gösterirken, Zao’yu destekleyen bir yargıç da televizyonda teşhir edildi. Ayrıca meseleyi aydınlatmak için çabalayan bir program sunucusu da sessizliğe gömüldü.
Zao’nun kendi iradesiyle yaptığı suçlama, partinin mahkemeleri denetlediği ve işadamlarının aniden gözden düşebildiği Çin’de bile büyük bir yankı uyandırdı.
Girişimcinin ortadan kaybolması, işadamlarının Çin hükümetiyle sorun yaşadıkları takdirde yüzleşecekleri risklerin en önemli kanıtı niteliğinde. Zao kaybolmadan önce, Pekin’de verdiği bir röportajda, “Bu yolda çok fazla risk ve baskıyla karşılaştım” demişti.
Çinli girişimcilerin, iktidarın keyfi uygulamalarına karşı hukukun üstünlüğünü savunduğunu belirten Zao, sözlerine şu şekilde devam etmişti:
“Çin’de bir girişimcinin ne bugün ne de yarın güvende olacağını söyleyemezsiniz”
Oysa Şi Cinping, 50’den fazla önemli iş adamıyla bir araya geldiği bir toplantıda, özel sektörün ciddi zorluklar yaşadığını kabul ederek, “Özel sektör ve iş adamları da bizlerdendir” demişti.
Ancak bu tarz güvenceler şu anda Zao için hiçbir anlam ifade etmiyor.
Eski bir asker olan Zao, 1991’de bir tedarik şirketindeki işinden ayrıldı ve piyasaya atıldı. Bir müteahhit olarak sermayesini oluşturdu ve madenciliğe yatırım yaptı.
2005'ten bu yana Şansi eyaletindeki kömür bakımından zengin bir şehir olan Yulin'in eteklerinde, 100 kilometrekareden fazla kumlu ve çalılıklarla kaplı olan bir araziyi araştırmak için mücadele etti.
İlk incelemeler sonrasında arazide çok miktarda kömür bulunduğu belirtilmiş ve madencilik enstitüsü Zao’nun şirketine arama haklarının yüzde 80’ini satmıştı. Ancak sonrasında hükümetin emirlerini gerekçe göstererek sözleşmeyi feshetmişti.
2017 yılının sonlarında, Yüksek Halk Mahkemesi, Zao’nun sözleşmesinin geçerli olduğuna karar verdi.
Ancak yetkililer kararı uygulamak için hiçbir çaba göstermedi.
Yüksek Halk Mahkemesi’nin kararı ve partinin üst düzey bir soruşturma açması üzerine, Zao umutlanmış; bir röportajında bu durumu, “hukukun üstünlüğü için önemli bir ilerleme” olarak değerlendirmişti.
Yargıtay ve Kamu Güvenliği Bakanlığı, Zao’nun gözaltına alınıp alınmadığı yönündeki soruları yanıtsız bıraktı. Girişimcinin yolsuzlukla suçladığı Zou Çiang ise Pekin’deki yasama meclisi toplantısına katıldı. Görünüşe göre yargıç, suçlamalar karşısında resmi açıdan pek de sarsılmadı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/world/asia
Independent Türkçe için çeviren: Çağla Üren
© The Independent
