İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na soru önergesi verdi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması talep edilen önergede, 11 Mart ile 15 Nisan arasında gerçekleşen Kovid-19 kaynaklı ölümler soruldu.
Türk Toraks Derneği’nin, İstanbul ve Trabzon’daki ortalama ölüm oranlarında, önceki yıllara kıyasla önemli artışlar saptadığına ve bu artışların Kovid-19'la ilişkili olabileceği konusunda endişe duyduğunu belirten Çıray, ölümlere genel olarak enfeksiyon, bulaşıcı hastalık, viral pnömoni veya organ yetmezliği yazıldığını öne sürdü.
Çıray, şu ifadeleri kullandı:
Hatay Belediye Başkanı da Hatay'da şimdiye kadar Kovid-19’dan 7 ölümün gerçekleştiğini açıklayan Savaş, 7 ölümün 5'inin sebebinin salgın hastalık olarak kayıt edildiğini söyledi. Esasen bu iddia ve endişe lerin sebebi, Kovid-19 salgının Türkiye’de ilk görüldüğü 11 marttan itibaren bariz olarak artan ölüm oranlarına karşın, vefat eden vatandaşlarımıza defin raporlarındaki ölüm nedenleri arasındaki çelişkidir.
Hatta sahadan aldığımız bilgilere göre klinik olarak Kovid-19 vaka tanımına uyan, hatta Kovid-19 CPR testinden biri pozitif diğeri negatif olan tüm vakalar için defin ruhsatlarında ölüm nedeni olarak genel tanımlar kullanılmış olmasıdır. Defin ruhsatlarında ölüm nedeni olarak en çok enfeksiyon, bulaşıcı hastalık, viral pnömoni veya Kovid-19’un neden olduğu düşünülen organ yetmezliğinin yazıldığı ifade edilmektedir.
"'Ölen ölür, kanal sağlar bizimdir' diyemeyiz"
“Ne yapalım ölen ölür kalan sağlar bize yeter, diyemeyiz” diyen Çıray, e-devlet üzerinden bazı vefat sayıları hakkında analizler yaptığını ifade etti.
Bu analizindeki bazı bulgulara dikkati çeken Aytun Çıray, "Açıkça görülmektedir ki bu artış normal değildir" yorumunu yaptı:
Vefat eden bu hastaların defin ruhsatlarında ölüm nedeni olarak en çok enfeksiyon, bulaşıcı hastalık, viral pnömoni veya Kovid-19’un neden olduğu düşünülen organ yetmezliğinin yazıldığı ifade edilmektedir. Nitekim, bu iddialar üzerine Türkiye’de ilk vakanın açıklandığı 11 marttan başlayarak e-devlet üzerinden COVİD-19’un en yoğun olarak görüldüğü İstanbul’daki 2019-2020 vefat sayılarını karşılaştırmalı olarak araştırınca ortaya ilginç bir durum çıkmaktadır.
İstanbul’da 11 Mart- 15 Nisan arasında 2019 yılında vefat eden vatandaşların sayısı toplam 7 bin 710 kişi. Diğer yandan 2020 yılının 11 Mart ve 15 Nisanı arasında vefat edenlerin sayıları ise toplam 10 bin 317 kişi. Yani 11 Mart-15 Nisan 2019 ile 11 Mart-15 Nisan 2020 arasında vefat edenler arasındaki fark 2 bin 607 kişi. Açıkça görülmektedir ki bu olağan bir artış değildir. Çünkü; 2019 mahalli seçimleri öncesi İstanbul’un nüfus artışı 2018’e göre binde 2,6’dan binde 29’a fırlamışken bile aradaki fark bin 65’dir. Sabah gazetesinde bir köşe yazarı, '2019 Nisan'ının ilk 9 gününde ölü sayısı bin 858'miş. Günde ortalama 206 ölüm vakası kayda geçmiş. Koronavirüs salgınının yaşandığı 2020 Nisan'ının ilk 9 gününde ölü sayımız 2 bin 884. Ortalama ölü sayısı 320' diye yazdı.
İstanbul'da son 10 yılda nüfus artış oranının yüzde 1,85 olduğunu, kentin nüfusunun ise 15 milyon 519 bin 267 olduğunu hatırlatan Çıray, "Yani yüzde 1,85’lik artış oranına göre İstanbul’un 2020 sonunda 2019’a göre nüfusu 279 bin 346 kişi artmış olacak" ifadelerini kullandı.
Aytun Çıray, bu artışa göre de 2020’deki bir aylık zaman diliminde vefat sayısında ortalama 419 kişi olmasının beklendiği yorumunu yaptı.
"Ankara ve İzmir vefat sayılatı E-devlet'te yok"
E-devlet'teki İstanbul verilerine göre1 Mart- 15 Nisan arasındaki 34 günlük dönemde artışın 2 bin 607 olduğunu, bunun da beklenenin çok üzerinde bir sayı olduğunu söyleyen Çıray, Ankara ve İzmir illerine ait ölüm verilerinin ise e-devlete henüz işlenmemiş olduğunu savundu.
"Doğru istatistikleriniz yoksa neye göre karar alıyorsunuz?"
Aytun Çıray'ın TBMM'ye sunduğu önergede 6 soru yer aldı:
- İstanbul’da 11 Mart 2020 ile 15 Nisan 2020 tarihleri arasındaki vefat eden vatandaşların, 2019 yılının aynı dönemine göre olağanüstü bir şekilde 2607 kişi birden artmasını neye bağlıyorsunuz?
- Bu 2607 kişinin defin ruhsatlarına teşhis olarak ne yazılmıştır? Bu vatandaşlarımızın ne kadarı Kovid-19’dan vefat etmiştir?
- Ankara ve özellikle Kovid-19 salgının çok yoğun olduğu tarafınızca da belirtilen İzmir gibi illerimizin vefat raporları neden e-devlet’e işlenmemiştir?
- Ankara’da defin ruhsatlarına göre kaç vatandaşımız Kovid-19'dan kaç vatandaşımız bulaşıcı hastalık ve viral pnömoniden vefat etmiştir?
- İzmir’de resmi rakamlarla Kovid-19’dan vefat eden vatandaşlarımızın sayısı resmi ağızların ifade ettiği gibi 140 civarında mıdır? Öyleyse defin ruhsatlarında çok sayıda bulaşıcı hastalık veya enfeksiyon diye genel bir tanımla defnedilenlerin gerçek tanıları nedir?
- Kovid-19’dan vefat edenlerin sayılarını sağlıklı bir şekilde kayıtlara geçiremiyorsanız, istatistik biliminin desteği olmadan neye göre karantina ve sokağa çıkma kısıtlaması yapıyorsunuz?
Independent Türkçe
