Eski Adalet Bakanı Sadullah Ergin anlattı: 26 Haziran 2009’daki yasa nasıl çıkarıldı?

İlker Başbuğ, yasanın "tamamen FETÖ ile ilgili olduğunu" söylemiş, hükümetin tepkisini çekmişti

Fotoğraf: AA

Eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un 26 Haziran 2009’daki çıkarılan yasa ile ilgili yaptığı açıklamalara dönemin Adalet Bakanı Sadullah Ergin’den cevap geldi. Ergin, yazılı yaptığı açıklamada yasanın nasıl geçtiğini anlattı. Ergin’in aktardığına göre kamuoyunda ‘gece yarısı operasyonu’ olarak bilinen yasaya CHP de destek verdi.

Ergin, söz konusu yasanın Avrupa Birliği’ne uyum süreci çerçevesinde gündeme geldiğini belirtirken içeriğin şu düzenlemeleri getirdiğini hatırlattı:

  • Sivillerin hiçbir koşulda askeri mahkemelerde yargılanmaması,
  • Asker kişilerin sadece askerlik hizmetiyle ilgili fiillerinin askeri mahkemelerde yargılanması ile ilgili maddeler tasarıya eklenmiştir.

Değişiklik önergesinin TBMM Genel Kurulu’na sunulmadan önce siyasi parti gruplarının ziyaret edildiğini bildiren Ergin, şöyle devam etti:

CHP dahil nöbetçi grup başkan vekilleri değişikliğe prensipte onay vermiş, hazırlanan metin genel kuruldan saatlerce önce gruplara verilmiş, mutabakat sağlanması üzerine akabinde imzalanarak Başkanlık Divanına sunulmuştur.  Müzakereler esnasında yasa tasarısının 9. Maddesinin tasarı metninden çıkarılması da bu mutabakat bağlamında, CHP grubunun talebi ve verdikleri önergenin kabulü ile gerçekleşmiştir.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Sağlanan mutabakat sonucunda tasarı maddeleri üzerinde herhangi bir konuşma ya da tartışma yaşanmadığını söyleyen eski bakan, “Ayrıca belirtmek gerekir ki, bu maddeler düzenlenirken, parti gruplarından da meclis bürokrasisinden de maddelerin Anayasaya aykırı olduğuna dair hiçbir itiraz gelmemiştir” dedi.

Ergin, yasanın 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Avrupa Birliği müktesebatı gereği onaylandığını söylerken daha sonra yasa hakkında açılan iptal davasına ilişkin bilgiler de verdi:

Anayasa Mahkemesi, 20 Ocak 2010 günü, bu düzenlemenin bir kısmını iptal etmiştir. Takip eden süreçte, 12 Eylül 2010 referandumuyla Anayasa’nın 145. Maddesine aynı mahiyette bir düzenleme girmiş, TBMM’de nitelikli çoğunlukla kabul edilmiş ve referandumda da onaylanmıştır. Nihayetinde 2017 yılında yapılan Anayasa değişikliğinde disiplin mahkemeleri dışında Askeri Mahkemeler tamamen kaldırılmıştır.

Tüm bu çalışmalar iktidar partisinin, hükûmetin, meclis grubunun ortak iradesini yansıtan çalışmalardır. Bireysel inisiyatifle yapılabilecek şeyler değildir. Önerge, Genel Kurul’da, büyük bir çoğunlukla ve reddi yönünde oy kullanılmaksızın kabulü ile TBMM’nin iradesi haline gelmiştir. Nitekim bu düzenlemenin dayanağı olan ortak irade bugüne kadar süregelmiştir.

Parlamentonun halkın iradesinin en geniş biçimde temsil edildiği merci olduğu görüşünü dile getiren Ergin, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

Parlamento, halkın iradesinin en geniş biçimde temsil edildiği mercidir. Parlamento çatısı altında (üstelik Avrupa Birliği ile yürütülen müzakere sürecinde ilerleme sağlamak maksadıyla) yapılan şeffaf bir yasama faaliyetinin kriminalize edilmek istenmesinin asla kabul edilemeyeceğini saygıyla bildiririm.

26 Haziran gecesi ne oldu?

Haziran’ın 25’ini 26’sına bağlayan gece saat 00.59’da başlayan TBMM’nin 110. Bileşiminin dokuzuncu oturumu 13 dakika sürmüştü. Oturumda Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifi görüşüldü.

Görüşme sırasında Türkiye’de askerlerin TCK’nın 250. maddesine giren suçları işlemesi durumunda sivil savcılıklar tarafından kovuşturulmaları ve sivil mahkemelerce yargılanmaları ilkesini getiren değişiklik onaylandı.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 3. maddesine eklenen fıkrada, “Barış zamanında, asker olmayan kişilerin Askeri Ceza Kanununda veya diğer kanunlarda yer alan askerî mahkemelerin yargı yetkisine tabi bir suçu tek başına veya asker kişilerle iştirâk halinde işlemesi durumunda asker olmayan kişilerin soruşturmaları Cumhuriyet savcıları, kovuşturmaları adlî yargı mahkemeleri tarafından” yapılacağı belirtildi. Bu değişiklikle sivillerin askerî suç işlemeleri durumunda bile askerî mahkemede yargılanmalarına son veriliyordu.

Erdoğan: Dava açın

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İlker Başbuğ'un konu hakkındaki açıklamalarına tepki göstermiş ve AK Partili vekillere eski Genelkurmay Başkanı'na dava açmaları yönünde talimat vermişti. 

Erdoğan, Başbuğ'a şu ifadelerle tepki göstermişti:

Zaman zaman yanlış değerlendirmeleriyle kamuoyunun önüne çıkan eski bir genelkurmay başkanı,kendisini gayet iyi tanırım, bu düzenlemeyi bahane ederek Meclisimizi toptan itham eden birtakım açıklamalar yapmıştır. Şimdi ben özellikle kendi grubumuza sesleniyorum: Burada parlamentonun hukukunu korumak üzere süratle hepiniz dava açmalısınız. Çünkü Anayasa buna amir ve Meclisin yasama yetkisini, dışardan birilerinin kalkıp da atıp tutmak suretiyle yere çalmaya hakkı yoktur. Maalesef bu açıklamalara CHP'den ve diğer partilerden kimi milletvekilleri de destek vermiştir. Daha önce aksi kararı aldıkları halde. Bundan yaklaşık 11 yıl önce tüm partilerin desteğiyle çıkarılan bir düzenlemenin üzerinden FETÖ gölgesi düşürülmeye çalışılması en hafif tabiriyle Meclise saygısızlıktır.

Independent Türkçe

DAHA FAZLA HABER OKU