Gazzede ambargonun başlamasından bu yana, yaklaşık 13 yıldır devam eden ekonomik kriz eğitim alanına da sıçramış durumda. Öyle ki yavaş yavaş çökmeye başlayan bazı üniversiteler bu yılın başlangıcını görmeyebilir.
Gazze’deki üniversitelerin finansal sistemi, öğrencilerinin ödediği ücretler ve Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı’ndan sağlanan bütçeye dayanıyor. Bu çarkın dönmesi için ise başka bir maddi kaynak bulunmuyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı’nın yaklaşık yedi yıldır üniversitelere herhangi bir bütçe ayırmadığı gerçeği göz önüne alındığında, tüm maddi yükün öğrencilerden toplanan ücretlere bağlı olduğu gerçeği ortaya çıkıyor.
Öğrencilerin kuruşları
Öğrenciler, bir üniversiteden diğerine değişen eğitim ücretlerini genellikle dönem öncesinde yatırıyor. Söz konusu ücretlerin ortalaması alındığında dört aydan oluşan bir dönem ücreti yaklaşık 700 dolara tekabül ediyor.
Ancak Gazze sakinlerinin ekonomik durumu zaten hiç iç açıcı değil. İşsizlik oranı yüzde 70'e ulaşırken aşırı yoksulluk da yüzde 45'i aşmış durumda. Filistin Otoritesi’ne bağlı hükümet çalışanları, maaşlarının yüzde 60'ını, Hamas’a bağlı hükümet çalışanları ise her 50 günde bir maaşlarının sadece yüzde 50’sini alabiliyor.
Bu da öğrencilerin ebeveynlerinin üniversite ücretlerini kolay kolay ödeyemediği anlamına geliyor. Bu nedenle yaklaşık üç yıldır finansal kriz yaşayan üniversitelerin vaziyetinin son altı ayda daha da kötüleştiği görülüyor.
Üniversite çalışanlarına maaş yok
Gazze’deki üniversitelerin idareleri, akademisyen ve yöneticilerinin maaşlarının sadece yarısını verebiliyor. Bu durum üniversitelerin borcunun 90 milyon dolara ulaşmasına neden oldu.
Bakanlık tarafından açıklanan verilere göre Gazze’de yaklaşık 85 bin öğrenciye sahip 26 yükseköğretim kurumu var. 5 binden fazla çalışanı bulunan bu üniversiteler yılda yaklaşık 18 bin mezun veriyor.
Bakanlık kayıtlarına göre kâr amacı gütmeyen devlet üniversitelerinde yaklaşık 25 bin, özel sınıflandırma kapsamındaki üniversitelerde yaklaşık 35 bin, özel üniversitelerde de 20 bin öğrenci eğitim görüyor.
Milli Eğitim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı Yüksek Öğrenim İşleri Müsteşar Yardımcısı Eymeni el-Yazuri, üniversitelerdeki finansal krizin nedenini, “üniversitelerdeki harç ücretlerinin düşük olmasına” bağlıyor. Yazuri, bazı üniversitelerin ayakta kalma mücadelesi verdiğini belirtiyor.
Batı Şeria’daki üniversiteler
Gazze’deki üniversiteler, bu dönemin başlangıcında öğrencileri kendine çekmek için bir dizi kampanya düzenledi. Ancak bu kampanyaların sonuç vermediği, üniversitelere kayıt yaptıran öğrenci oranında yaşanan yüzde 25’lik düşüş ile ortaya çıktı. Bu durum, Gazze Ezher Üniversitesi Dekanı Abdurrabbu el-Anzi tarafından da doğrulandı. Anzi, bir önceki dönemde üniversitenin yaklaşık 16 bin yeni öğrenci alması beklenirken 12 bine bile ulaşamadığını belirtti.
Ekonomik kriz yalnızca Gazze’deki üniversiteleri değil, Batı Şeria’dakileri de vurmuş halde. Henüz Gazze’deki kadar ciddi olmasa da durumun, kriz devam ettiği taktirde ciddileşebileceği öngörülüyor.
Model olarak Ezher
Anzi, borçların birikmeye devam etmesi halinde dekanı olduğu üniversitenin 2020’nin şubat ayında kapanmasını bekliyor. Anzi, şu anki borçları 50 milyon dolar civarında olan üniversitenin Gazze’de faaliyet gösteren ticari bankalardan borç aldığını itiraf ediyor. Ayrıca üniversite çalışanlarının her üç ayda bir maaşlarının yarısını aldığını, bunun da ciddi bir açığın oluşmasına neden olduğunu belirtiyor.
Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı da dâhil hiçbir otoriteden destek almayan Gazze Ezher Üniversitesi, yalnızca öğrencilerin ücretleriyle ayakta kalmaya çalışıyor. Anzi ise üniversiteye kayıtlı 16 bin öğrenci arasında hiç ücret ödemeyen 3 bin öğrencinin bulunduğunu, geri kalanının dönem ücretlerinin yalnızca yüzde 8’ini ödediğini, bunun da krizi derinleştirdiğini ifade ediyor.
Mevcut öğrencilerin üniversiteye toplamda 11 milyon dolar, mezunların da 3 milyon dolar civarında borcu bulunuyor. Ancak Anzi, bu borçlar ödense de krizin çözülmeyeceğini vurguluyor.
Yapılan açıklamalar söz konusu üniversitenin bütçesinin 20 milyon dolar olduğu yönünde.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Elif Turan
