Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna, İsrail de Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt verirken, Gazze şeridinde şiddetli çatışmalar ve bombardımanlar sürüyor. Krize dair sosyal medya platformlarının tutumu da tartışma yaratıyor.
Uzmanlar Şubat 2022'de başlayan ve o zamandan beri devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı boyunca sosyal medya platformlarında dezenformasyonun çok büyük bir sorun haline geldiğini hatırlatıyor.
Bazı yorumcular, internet şirketlerinin bu yaşananlardan ders çıkarmadığını ve Gazze savaşında da sanal ortamın önemli ölçüde kötüleştiğini söylüyor.
En fazla dezenformasyon X'te
Analistler dezenformasyon ve yanlış bilgilendirme açısından X'in (eski adıyla Twitter) genel anlamda en kötü platform olduğu hususunda hemfikir.
Elon Musk'ın son düzenlemeleri doğrultusunda Twitter Blue aboneleri, gönderilerinin viral olması ve yeterli etkileşime ulaşması durumunda X'ten ödeme almaya hak kazanmıştı. Bu durumun, kullanıcıların etkileşim uğruna yanlış bilgi yaymasını ve nefret söylemlerinde bulunmasını kolaylaştırdığı düşünülüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Musk ayrıca, satın aldıktan sonra şirketin içerik denetleme ve politika ekiplerinin "büyük bir kısmını" işten çıkarmıştı.
Semafor'un analizine göre bu da sahte videoların platformda kalmasına ve yayılmasına sebebiyet vermiş olabilir.
BBC muhabiri Shayan Sardarizadeh, dezenformasyona odaklandığı teyit çalışmaları sırasında İsrail ve Gazze'den olduğu iddia edilen birkaç eski videoya rastladığını, bunlardan bazılarının BBC haberiymiş gibi paylaşıldığını ve manipüle edildiğini belirtti.
Bunun yanı sıra yapay zekayla hazırlanmış çok sayıda görsel de İsrail veya Gazze'de çekilmiş gibi yayılmaya devam ediyor.
Avrupa Birliği'nin yeni yasası etkili olmadı mı?
Avrupa Birliği'nin (AB) büyük platformlar için ağır cezalar öngören, dezenformasyon ve gizlilik odaklı Dijital Hizmetler Yasası, ağustos sonunda yürürlüğe girmişti.
Gazze savaşı, söz konusu kanunun uygulamaya konmasından bu yana yaşanan ilk büyük uluslararası çatışma oldu.
AB bu hafta X, Meta ve TikTok'a, yasadışı içeriklerin ve dezenformasyonun platformlarda yayıldığına ve bunun da ağır cezalara yol açabileceğine dair uyarı mektupları gönderdi.
Ancak Bloomberg'ün aktarımına göre uzmanlar, bu mektupların yeterince ayrıntı vermediği ve yetkililerin bu yasayı kişisel siyasi çıkarlar için kullanabileceği hususunda da endişeli.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
2/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
3/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
4/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
5/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
6/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
7/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
8/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
9/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
10/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
11/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
12/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
13/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
14/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
15/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
16/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
17/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
18/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
19/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
20/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
21/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
22/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
23/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
24/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
25/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
26/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP) -
27/30
31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP) -
28/30
30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP) -
29/30
29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP) -
30/30
28 Mart 2024 - Vatikan'ın resmi TV kanalı Vatican Media, Papa Francis'in ayak yıkarken çekilen fotoğrafını paylaştı. Papa, Paskalya kutlamaları sırasında Kutsal Perşembe'de, İtalya'nın başkenti Roma'daki kadın hapishanesi Rebibbia'ya gerçekleştirdiği ziyarette "Ayak Yıkama" ritüelini gerçekleştirip 12 kadının ayağını yıkadı ve öptü. Mahkumlardan bazıları ritüel sırasında gözyaşlarına hakim olamadı (AFP/Vatican Media)
Filistinli Instagram kullanıcılarına "terörist" etiketi
X, güvenilir ve gerçek zamanlı haberleri görüntülemek için başvurulan bir kaynak olma özelliğini yitirirken, dikkatler Meta'nın sosyal medya platformlarına çevrildi.
Öte yandan Meta'nın da kendilerini Filistinli olarak tanımlayan bazı Instagram kullanıcılarının biyografilerine "terörist" etiketini koyması büyük tepki çekti.
Şirket sözcüleriyse bu hamlenin bilinçli olmadığını, sistemle ilgili bir geliştirmeden kaynaklandığını savundu.
BBC'ye açıklamada bulunan şirket, "uygunsuz Arapça çevirileri" düzeltmek isterken bu soruna yol açtıklarını bildirdi:
Bu olaydan dolayı içtenlikle özür dileriz.
Arapça gönderide skandal çeviri
Instagram kullanıcısı @khanman1996, platformdaki biyografik bilgilerinin skandal biçimde yanlış çevrildiğini söylüyor. Kullanıcı, X ve TikTok'ta yayımladığı bir gönderide söz konusu çeviri hatasının hareketli ekran görüntüsünü paylaştı.
Biyografisinde Filistinli olduğunu yazan kullanıcı, "Filistinli" yazısının yanına bir Filistin bayrağı eklemiş ve Arapça "elhamdulillah" yazmıştı. Ancak Instagram'ın "çeviriyi gör" seçeneğine tıklayan diğer kullanıcılara İngilizce şu tercüme sunuldu:
"Allah'a şükür, Filistinli teröristler özgürlükleri için savaşıyor."
I’m obviously not Palestinian but I saw this on a friend’s story and thought I’d try it out and…wtf pic.twitter.com/5OQa4D9CRO
— #1 Kemba Walker Stan Account™ (@khanman96) October 15, 2023
@khanman1996, aslında kendisinin Filistinli olmadığını ancak ismini açıklamadığı bir Filistinli arkadaşının uyarısı üzerine hatayı test etmek için profiline bu şekilde yazdığını kaydetti.
Arapça çevirileri önemsemiyorlar mı?
Facebook'un eski çalışanı Frances Haugen'in iki yıl önce sızdırdığı şirket içi belgelerde şirketin Arapça'nın farklı lehçelerini ve kültürel nüansları anlayan moderatörleri istihdam edemediği ve bu nedenle Ortadoğu'da nefret söylemi içeren gönderilere müdahale edilemediği ortaya çıkmıştı.
Tehlikeli Kişiler ve Kuruluşlar listesinde yer alan bir belgede, "Arapça terörle mücadele içeriğine yanlış müdahale ediyorduk" ifadeleri yer alıyordu. Belgede mevcut sistemin, "kullanıcıların siyasi sohbetlere katılımını sınırladığını ve ifade özgürlüğünü engellediği" belirtiliyordu.
Dilbilimciler, Facebook'un sistemini, Arapça'nın çeşitli lehçeleri bulunması nedeniyle kusurlu görüyor.
Instagram'da gizli sansür iddiası
Öte yandan şirket, aynı zamanda Filistinlilere verilen desteğin dile getirildiği içeriklerin görünürlüğünün gizlice azaltıldığı suçlamalarıyla da karşı karşıya kaldı.
Bazı kullanıcılar, Filistin yanlısı paylaşımları nedeniyle Instagram'ın kendilerine "gizli sansür" uyguladığını ve gönderilerinin diğer kullanıcıların akışına düşmediğini söylüyor.
Kullanıcılar, Hikaye bölümünde paylaştıkları 24 saatlik Filistin gönderilerinin, diğerlerine göre daha az görüntülendiğini ve hesaplarının da arama butonunda kolayca bulunamadığını öne sürdü. O kullanıcılardan biri de Pakistanlı yazar Fatima Butto'ydu.
Teknoloji devi bu iddialar üzerine sistemden kaynaklanan bir hatanın Hikaye bölümündeki paylaşımları etkilediğini kabul etti. Şirket sözcüleri bu durumun siyasetle ilgili olmadığını savundu:
Bu hata dünya çapındaki hesapları eşit şekilde etkiledi ve içeriğin konusuyla hiçbir ilgisi yok.
Kullanıcılar ayrıca Meta'nın politikalarını ihlal edip etmediğine bakılmaksızın Filistin hakkında içerik yayımladıkları için platformda tacize uğradıklarını ve şikayet edildiklerini belirtiyor.
Bu ilk değil
Öte yandan Meta'nın Filistin yanlısı gönderiler konusunda sicili hayli kabarık.
Filistin kökenli model Bella Hadid de geçen yıl Instagram tarafından sansüre uğradığını ve Filistin hakkında paylaşım yaptığında Hikaye görüntülemelerinin neredeyse 1 milyon azaldığını söylemişti.
Mayıs 2021'deyse İnsan Hakları İzleme Örgütü, Instagram'ı Filistin-İsrail kriziyle ilgili videoları, fotoğrafları ve yorumları kaldırmakla suçlamıştı.
Danışmanlık firması Sosyal Sorumluluk İşletmesi'nin konuyla ilgili incelemesi sonucunda Eylül 2022'de yayımlanan bir raporda da şu ifadeler yer almıştı:
Meta'nın eylemleri, Filistinli kullanıcıların ifade özgürlüğü, toplanma özgürlüğü, siyasi katılım ve ayrımcılığa uğramama hakları ve dolayısıyla Filistinlilerin bilgi ve içgörü paylaşma yetisi üzerinde insan hakları açısından olumsuz bir etkiye sahip gibi görünüyor.
İnternet şirketlerinde çalışanlar baskıya mı uğruyor?
Bunun yanı sıra internet ve sosyal medya devlerinin, çalışanlarına yönelik baskı kurduğuna veya onların krizle ilgili taleplerini ciddiye almadığına dair şüpheler de var.
Örneğin çatışmaların başlamasından kısa bir süre sonra bir Google çalışanı, LinkedIn'de şarkı söylerken çekilmiş bir videosunu yayımlamış ve bunu "Filistinli kardeşlerime ve İsrail bombardımanı nedeniyle trajik bir şekilde hayatlarını kaybeden masum çocuklara yürekten bir saygı duruşu" diye nitelendirmişti.
Ancak iş bulamayacağına yönelik tehditlerin ardından kullanıcı bu gönderisini kaldırmıştı.
Washington Post'un haberine göre teknoloji şirketlerinin birçok üst düzey yöneticisi, İsrail'i destekleyen açıklamalar yaparken çalışanlardan Filistinliler için de benzer açıklamalar yapmaları için çağrılar geliyor.
Google ve Amazon gibi şirketlerin çalışanları, patronlarını kamuya açık bir siyasi duruş sergilemeye zorluyor ancak bazıları, ateşkes çağrılarının şirket içinde sansürlendiğini savunuyor.
Adını açıklamak istemeyen, Amazon'un Arap çalışanlarından biri de otosansür uygulamak zorunda kaldıklarını ifade ediyor.
"Birçoğumuz tacizle karşı karşıyayız" diyen çalışan şöyle ekliyor:
Çalışanlar konuşmaktan korkuyor.
Yararlanılan kaynaklar: Semafor, BBC, Washington Post, TechCrunch, Business Insider
© The Independentturkish
