Laboratuvarda sperm ve yumurtasız insan embriyosu geliştirildi

Embriyo iki haftalık oldu ve normal hamilelik hormonları salgıladı

Yalnızca kök hücrelerden üretilen embriyo mavi renkte görünürken, bazı hücreler gebelik kesesini oluşturmaya başlamış sarı renkte görünür (Weizmann Enstitüsü)

İsrail'deki Weizmann Enstitüsü'nden bilim insanları, laboratuvar ortamında kök hücrelerden insan embriyosu geliştirmeyi başardı.

Bu haber, 1996 yılında İskoçya'daki Roslin Enstitüsü'nde Dolly koyununun klonlanmasıyla yaşanan büyük bilimsel atılımı hatırlatıyor.

Ancak, iki olay arasında önemli bir fark var.  Laboratuvar ortamında geliştirilen embriyolarda yumurta, sperm veya rahim kullanılmadı.

Ayrıca, klonlama, dişi yumurtasına yetişkin bir hücre çekirdeğinin aktarılmasını ve ardından üremesi için uyarılmasını gerektirir. Embriyo, gebelik kesesi oluşturma aşamasına ulaştığında, rahme aktarılır.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Profesör Ian Wilmut tarafından gerçekleştirilen klonlamadan bu yana, üreme organlarına ihtiyaç duymadan, sadece genetik tekniklerle embriyo implantasyonu yapma olasılığı hakkında birçok tartışma yapıldı.

Bu tartışmalar, insan gibi memelilerde üreme sürecini yöneten organ ve dokulara gerek kalmadan, embriyoların nasıl oluşturulabileceği sorusunu gündeme getirdi.

Hızla yaşlanan ve ötenazi yapılan koyun Dolly'nin doğumunu takip eden yıllarda, doğada geçerli olan yöntemlerin dışındaki üreme varyasyonlarını içeren deneyler yapıldı.

Buna, her zaman çeşitli etik ve felsefi tartışmalar eşlik etse de, bilim adamlarına genetik üreme konusunda ‘devrimci’ yaklaşımlar için araçlar sağlayan genetik bilimlerindeki şaşırtıcı gelişmeler eşlik etti.

Dolly klonlanırken, yetişkin bir hücrenin çekirdeği alındı ve laboratuvar kaplarına yerleştirildi. Daha sonra çekirdeğin, büyümenin erken bir aşamasına geri dönmesi ve kök hücre olarak da bilinen kök hücre özelliklerini geri kazanması için üzerinde çalışıldı.

Doğal üremede, yumurta bir sperm tarafından döllenir ve spermin çekirdeği yumurtanın çekirdeğine girer. Yumurta daha sonra çoğalmaya başlar, yani kendi kopyalarını üretir. Bu, sonunda bir hücre kümesi oluşturur.

Bu hücre kümesi, daha sonra farklı dokulara ve organlara dönüşen kök hücrelerden oluşur. Kök hücreler, basitçe ifade etmek gerekirse, üzerinde çok şey çizilebilecek boş bir sayfaya benzer.

Bu, kök hücrelerin genetik yapılarında değişikliklere uğrayabildikleri ve vücudun tüm doku ve organlarını oluşturan tüm hücre türlerini oluşturabildikleri anlamına gelir.

Kök hücrelerden, göz, kulak, kas, kemik, sinir, omurilik ve beyin gibi organları oluşturan uzmanlaşmış hücreler oluşur.
 


Birleşik Krallık ve ABD liderliğinde öncü bir deneyim

2023 yılının Haziran ayında, Birleşik Krallık'ta üreme alanında yeni bir deney gerçekleştirildi. Cambridge Üniversitesi ve Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden bilim insanları, kök hücrelerden laboratuvar kaplarında embriyo yetiştirmeyi başardılar.

O dönemde bu bilim ekibine liderlik eden Prof. Dr. Magdalena Zernicka-Goetz, yalnızca kök hücrelerden insan embriyosu üretmenin mümkün hale geldiğini açıklamıştı.

BBC web sitesi, yakın zamanda Weizmann Enstitüsü'nün bilim adamlarının İngiliz ve ABD’li meslektaşlarının yaptığına benzer şekilde kök hücrelerden tam insan embriyosu geliştirmedeki başarısını içeren bir açıklamasını aktardı.

Weizmann Enstitüsü'nde yapılan deneyde yer alan Profesör Jacob Hanna, bu deneyde elde edilen en önemli başarının, laboratuvarda yetiştirilen bir insan embriyosunun 14 gün süreyle hayatta kalmasını sağlamak olduğunu vurguladı. Embriyonun hamilelik testlerinde kullanılan hamilelik hormonlarını salgılamaya başladığını da söyledi. 

Profesör Hanna, Weizmann Enstitüsü'nün başardıklarının, kök hücrelerin vücudun dokularını ve çeşitli yapılarını oluşturmada uzmanlaşmış hücrelere dönüşmesini sağlayan mekanizmaların anlaşılmasına yardımcı olacağını vurguladı.

Dolayısıyla bu çalışmayla, embriyo modellerinin farklı hücre türlerinin nasıl ortaya çıktığını açıklamasını, organların oluşumunun ilk aşamalarına tanık olmak veya kalıtsal ve genetik hastalıkları anlamak mümkün olabilir.

Benzer bilimsel girişimler gibi bu deneyin de çeşitli etik, felsefi ve entelektüel tartışmaları ve sorunları gündeme getirmesinin beklendiğini söylemeye gerek yok. 

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU