Dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, pek çok alanda olduğu gibi otomotiv sektöründe de üretimin aksamasına yol açtı.

Arz miktarı, araç piyasasına olan talebi karşılayamayınca otomotiv fiyatları yükseldi.

Sıfır araç fiyatlarındaki artış, ikinci ele de yansıdı. 2020'de ikinci el araç fiyatları, kasım ortasına kadar yüzde 85'e varan oranda arttı.

Ocak 2020'de 100 bin lira bandındaki ikinci el otomobiller, kasım ortasında 185 bin TL'ye yükseldi.

Özellikle sonbahar sonrasında pandeminin etkisini artırması, eve kapanmaların çoğalması ve belirsizlik gibi nedenlerle araba almaktan vazgeçenler oldu.

Kasım ortasından itibaren talebin azalmasıyla ikinci elde fiyatlar, yüzde 20-25'e varan oranda aşağı çekildi.

Yaklaşık 5 aylık fiyat düşüşü sonrasında mart ortasından itibaren hem sıfır hem de ikinci el araç fiyatlarında yeniden yükseliş görülmeye başlandı.

Martta 96,4 bin, nisanda 61 bin 488 araç satıldı

Araç satış adetleri baz alındığında ise Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, otomobil ve hafif ticari araç pazarı mart ayında 96,4 bin adetle rekor kırarken, nisan ayında bu sayı 61 bin 488 adette kaldı. 

Nisan 2020'ye kıyasla baz etkisiyle yüzde 132,4 artış görülmüş olsa da Nisan 2021 satışları 10 yıllık ortalamanın yüzde 5 altında kaldı.

17 günlük kapanma mayıs verilerine yansıyacak

Mayıs ayında ise 17 günlük kapanma nedeniyle araç adedinde sert düşüş bekleniyor.

Pandemi koşulları, kurdaki yükseliş ve üretimde yaşanan çip krizi gibi faktörler ışığında sıfır ve ikinci el otomobillerde fiyatların nasıl seyredebileceğini, Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Mersin ve CARDATA Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın'la konuştuk.

Mersin ve Yalçın'a göre gerek sıfır gerek ise ikinci el otomobillerde fiyat yükselişi sürecek.

Fotoğraf: AA

"Fiyatlardaki yükseliş sürer"

Ekonomideki arz-talep etkisine vurgu yapan OYDER Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Mersin, talep arttığı sürece fiyatlardaki yükselişin süreceğini dile getirdi.

Sıfır araçlardaki fiyat artışının vergisel dilimler ile kurlara bağlı olduğunu belirten Turgay Mersin, "Kurdaki yüzde 10'luk artış, henüz fiyatlara yansımadı. Geçen ay 2-3 puanlık artış görüldü, bir o kadar da bu ayki fiyatlara yansır. Fiyatlardaki yükseliş sürer. Markaların stok durumları ve bakış açılarına göre bu oran değişir” yorumunu yaptı.

Turizm sezonunun da başlamak üzere olduğuna vurgu yapan Mersin, her yıl olduğu gibi bu sezon da yaz aylarında hem araç fiyatlarının hem de kiralama ücretlerinin artacağını savundu.

"Bakanlıktan vergi dilimlerine ilişkin yeni düzenleme istedik"

Vergi dilimlerine ilişkin eleştirileri de sorduğumuz Turgay Mersin, bakanlıktan düzenleme talep ettiklerini dile getirdi. Vergisel dilimlerin yeniden değişmesi gerektiğini savunan Mersin, kurdan dolayı sıfır araç fiyatlarının zaten arttığını, bu artışın yansımalarının hemen olmasa da mutlaka ikinci elde de görüldüğünü belirterek, araç almayı düşünenlerin vakit kaybetmemesi tavsiyesinde bulundu.

"Otomotiv sektörünün ciddi bir yara almaması için harekete geçmek şart"

Mart ayında sıfır araç satışında rekor yaşanırken, nisan ayında düşüş görüldüğünü, mayısta ise 17 günlük kapanma nedeniyle satış miktarının daha da azalmasının beklendiğini belirten OYDER Başkanı Turgay Mersin, otomotiv sektörünün "ciddi bir yara" almaması için harekete geçmenin şart olduğunu öne sürdü.

Mersin, sıfır araçlardaki kampanyaların sürdürüleceğine inandığını da sözlerine ekledi.

Turgay Mersin / Fotoğraf: OYDER

"Fiyatlarda aylık bazda yüzde 4 civarında yükseliş bekliyoruz"

CARDATA Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın da benzer görüşleri paylaştı.

Tam kapanmanın sona erdiği 17 Mayıs'ın akabinde vaka ve ölüm sayıları düşer, pandemi koşulları hafiflerse, parası olan kişilerin hem ihtiyaç nedeniyle hem de yatırım aracı olarak otomobile yönelebileceğini düşünen Hüsamettin Yalçın, talep arttıkça da fiyatların yükseleceğini söyledi.

Yaz dönemlerinde otomotiv fiyatlarının genel olarak arttığını belirten Yalçın, "Turizm sezonu başlıyor. Kapalı alanlarda insanlar bunaldı. Havanın ısınması, insanların mobilite ihtiyaçlarının artması, temmuz sonuna kadar iki bayram yaşanacak olması nedeniyle, insanlar otomobil satın alıp memleketlerine ya da tatil yörelerine gidecek" yorumunu yaptı.

Sıfır araçlarda da ikinci elde de fiyatlarda yükseliş beklediklerini kaydeden Yalçın, oranı piyasa belirlese de aylık bazda yüzde 4 civarında artış olabileceğini savundu. 

"Araçlar fahiş seviyelere geliyor, hükümetin ÖTV matrah dilimlerini yeniden düzenlenmesi şart”

Sıfır araç fiyatlarında döviz ve çip krizi kaynaklı fiyat yükselişine de değinen Hüsamettin Yalçın, vergi dilimlerinin değiştirilmesini talep etti.

"Düzenleme yapılmazsa 200 bin bandındaki araçlar 300-350 bin bandına çıkabilir"

Dövizdeki artıştan dolayı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) diliminin değiştiğini ve araç fiyatlarının "fahiş" seviyelere geldiğini ifade eden Yalçın, şunları kaydetti.

Türkiye'deki vergi sisteminden dolayı Fiat Egea lounge 286 bin TL oldu! Bu yılın ilk dört ayında ülkenin en çok satan C segmenti sedan otomobillerden biri, 300 bin lira oldu. Döviz artar, hükümet ÖTV'de düzenleme yapmazsa 200 bin bandındaki araçlar 300-350 bin bandına çıkabilir. Hükümetin ÖTV matrah dilimlerini yeniden düzenlemesi şart.

Hüsamettin Yalçın / Fotoğraf: Cardata

"Çip krizi ikinci el otomobillere yarayacak"

Yalçın'a göre tedarikçilerin çip teminindeki sıkıntısı da ikinci el otomobil fiyatlarındaki yükselişi tetikleyen bir diğer faktör olacak:

Otomobil üreticileri, pandemi nedeniyle çip tedarikinde pandemi sıkıntı yaşıyor. Elektronik aksamları düzenleyen bu mekanizmalara ulaşımdaki sorun nedeniyle yeterli sayıda araç üretilemeyecek. Bu durum ikinci el otomobillere yarayacak.

Yılın ilk üç ayında 200 bin adet sıfır araç satıldığını, martta 96 bin adetle rekor kırıldığını, nisanda ise 62 binlerin görüldüğünü belirten Yalçın, bu ay 17 günlük kayıp nedeniyle çok daha düşük satışların görüleceğini ifade etti.